Dorpsgekken

Ik ben geboren in een dorp, Oudenbosch. Zoals elk dorp hadden wij een dorpsgek. Die van ons heette Edwin Smulders, maar iedereen kende hem als de Smulrol. Waarom hij genoemd was naar een weinig succesvolle snack was niet bekend.

De Smulrol was overduidelijk een dorpsgek. Je hoorde hem al van verre aankomen, hard pratend tegen een denkbeeldige gesprekspartner. Het waren altijd geanimeerde, eenzijdige gesprekken. En alhoewel hij geen vlieg kwaad deed, was ik altijd een beetje bang van de Smulrol.

Op een dag zei mijn vader: weet jij wie er dood is? Nee? De Smulrol is dood. In het begin was ik opgelucht, maar al snel merkte ik dat de Smulrol ook een functie had. Een goede dorpsgek is zo overduidelijk gek, dat hij alle twijfel bij anderen wegneemt. Woonde je in Oudenbosch en dacht dat je gek aan het worden was, dan hoefde je slechts een blik op de schreeuwende Smulrol te werpen en je wist: het valt mee. Ik ben best wel normaal.

Inmiddels zit de wereld vol met smulrollen. Overal zie je mensen hardop eenzijdige gesprekken voeren. Bij Fontys voor de poort met oortjes in. Op straat, schreeuwend tegen hun telefoon (ja, ma, ik zeg toch: de pedicure!). In de trein. Of op de fiets met een koptelefoon op, op vol volume. Je hoort ze van verre aankomen.

De mobiele telefoon heeft de dorpsgek gedigitaliseerd en uitbundig gekopieerd. Het gevolg is dat ik me afvraag: is dit het nieuwe normaal? Of is het hele dorp gek geworden?     

Rens van der Vorst is technofilosoof, werkt bij Fontys hogescholen ICT en Engineering en is auteur van diverse boeken, waaronder Digitale Gremlins. Lees hier de eerdere columns die hij voor Bron schreef.