Docenten maken wekelijkse taalpodcast: 'John en Paul hebben woorden'

‘Kalibratiesessie’ en ‘CUDITO’; de eigenaardigheden van Fontys-jargon behoren tot de thema’s die voorbijkomen in John en Paul hebben woorden. Deze taalpodcast, gemaakt door docenten John van Uden en Paul Geerts, is nu ook te beluisteren via de Bron-website.

“De podcast begon als coronahobby”, zegt Van Uden. “We waren klaar met sjoelen en Netflix. Na het veelvuldig consumeren van podcasts kwamen we op het idee er zelf een te maken.”

Het onderwerp lag voor de hand, omdat ze zich in hun werk allebei direct bezighouden met taal. “In deze podcast willen we op een leerzame en vermakelijke wijze stilstaan bij opvallende taalkwesties. We richten ons op een brede doelgroep, studenten én collega’s.”

Niet te veel Jip en Janneke
Geerts ‒ journalist en docent Communicatie bij Fontys Academy for Creative Industries in Tilburg ‒ noemt zichzelf een ‘taalfanaat, maar geen taalpurist’. “Taal is wezenlijk om elkaar te begrijpen, maar qua regels blijf ik flexibel. Taal moet vooral stromen …”

Dat betekent niet dat zijn studenten zich taalkundig alles kunnen permitteren. “Net als verkeersregels zijn taalregels er niet voor niets. Als je alles loslaat, verlies je het overzicht en uiteindelijk het heldere verhaal.”

Van Uden geeft Taal- en Communicatievaardigheden aan de Juridische Hogeschool Avans & Fontys in Tilburg. “Daar sluipt het formeel-abstracte taalgebruik er snel in. Jonge juristen denken dat het erbij hoort. Begrijpelijk en ‘gewoon’ communiceren blijft dan de kunst. Ik probeer altijd om het mooie en gevarieerde van taal overeind te houden. Het moet ook niet te veel Jip en Janneke worden.”

Studenten
De wekelijkse podcast wordt gemaakt aan de eettafel. “Eerst willen we het format herkenbaar vormgeven met een mix van leuk en leerzaam”, vertelt Van Uden.

“Het aantal luisteraars varieert, maar het is mooi dat studenten de podcast al weten te vinden. Ze mailen ons opmerkingen en suggesties.” Op termijn is het de bedoeling dat ook gasten aanschuiven. “Van Fontys en daarbuiten. Door corona is dat nu nog lastig.”

Hoewel beide Tilburgers dagelijks schaven aan het taalgebruik van studenten, en de bijbehorende regels zo logisch mogelijk willen laten klinken, erkennen ze dat taal niet iedereen even goed ligt.

“Het gaat erom dat je jezelf helder uit”, zegt Geerts. “Dat doe je niet alleen op schrift. Als een student excelleert in presenteren of in beeldtaal - prima.” Binnen de opleiding van Van Uden is het niveau nog altijd hoog. “HBO-Rechten is een talige opleiding en studenten die hier binnenkomen, hebben doorgaans een goed gevoel voor taal.”

Fontys-jargon
Ook Fontys vormt een inspiratiebron. “Instituten grossieren in eigen jargon”, zegt Van Uden. “Iemand gebruikt één keer de term ‘kalibratiesessie’ (een overleg bedoeld om iets af te stemmen, red.) en daarna hoor je het overal.”

Bij de juridische hogeschool is ‘hoogover’ volgens hem nu aan het inburgeren, in het overleg over de strategische doelen. “Daarmee wordt een nog ver verwijderd langetermijndoel bedoeld. Daarnaar kijk je als het ware met je hoofd hoog boven de schutting.”

Commissie of team?
Geerts vallen vooral de afkortingen op die bij ACI rondzingen. “Binnen de opleiding Trend Research, Concept Creation en Lifestyle hebben we een ‘CUDITO’, een curriculumdidactiek toetscommissie.”

Alhoewel … commissie? “Momenteel is het de trend om het stijf klinkende ‘commissie’ te vervangen door ‘team’. Maar dat is dan weer problematisch bij ‘examencommissie’, wat natuurlijk een formeel-juridisch begrip is in de ‘OER’, de Onderwijs- en Examenregeling.”

'Examenteam' vindt Geerts bovendien raar klinken. Maar wie zal het zeggen: commissie of team? Misschien het onderwerp voor een volgende podcast? [Frank van den Nieuwenhuijzen]

Van ‘John en Paul hebben woorden’ verschijnt elke dinsdag een nieuwe aflevering, die onder meer hier en op Spotify te beluisteren is. Vanaf nu is de taalpodcast ook op de homepage van de Bron-website te vinden, in de rechterkolom.