De nieuwe techniekdocent komt uit het bedrijfsleven
Plan gepresenteerd aan ministers
Circulaire carrières en hybride docenten. Dat is de oplossing voor het tekort aan techniekdocenten in het vmbo en mbo. Nienke Meijer van Fontys en Doekle Terpstra van het Techniekpact presenteerden vandaag in Eindhoven hiervoor een plan aan de onderwijsministers. “We moeten meer mensen uit het bedrijfsleven naar het onderwijs halen”, aldus Meijer.
De instroom van studenten voor het vak techniekdocent neemt al jaren af. Een nieuw potentieel - ervaren werknemers uit bedrijven die voor de klas willen staan - zou de oplossing kunnen zijn. Dat kan door ‘circulaire carrières’ te promoten, waarbij werknemers afwisselend voor een bedrijf werken en voor de klas staan. 
Of door ‘hybride docentschap’. Daarbij geven vaklui een paar dagen per week les op een school en de andere dagen werken ze weer in hun bedrijf.
Terug in de schoolbanken
Maar hoe trek je mensen uit het bedrijfsleven naar de schoolbanken? Want ze moeten natuurlijk wel hun lesbevoegdheid halen. Uit onderzoek van het Plaform Bèta Techniek blijkt dat 40 procent van de werkenden best zou willen lesgeven. Maar een volledig docentschap trekt hen niet. Ze willen liever een carrière binnen een bedrijf combineren met lesgeven. Ook zien ze op tegen het halen van de onderwijsbevoegdheid.
Meijer en Terpstra leidden afgelopen jaar een pilot met daarin weer drie pilots om concreet deze drempels weg te nemen. De belangrijkste was het aanbieden van maatwerk, zodat het behalen van het papiertje sneller en flexibeler kan. “We bouwden een soort blokkendoos”, vertelt Yvonne Gielen, die eraan meewerkte. Het idee is dat studenten binnen dit modulaire systeem sneller door het lesprogramma kunnen gaan, omdat ze alleen les krijgen in de onderdelen waarop ze nog moeten worden bijgespijkerd. Ook kunnen ze een periode een stapje terugdoen of extra maken, als dit voor het werk beter uitkomt.
Veel bereikt
Deze aanpak vergt volgens projectleider Pauline Klijn een goede samenwerking tussen (v)mbo-scholen, lerarenopleidingen, hbo-vakopleidingen en het bedrijfsleven. Ze vindt dat er in de pilot al enorm veel bereikt is. “We begonnen met niks. En moet je eens zien hoeveel mensen hier nu zitten en betrokken zijn”, zegt de onderwijsmanager.
De andere pilots gingen over het opzetten van een pool tussen docenten en mensen uit het werkveld en hoe HRM ‘circulaire carrières’ kan stimuleren en faciliteren. Hoe zit het met roosters, verschil in salariëring, vrije dagen en dat soort zaken?
Praktische aanpak
Minister Van Engelshoven was content met de snelle en concrete aanpak van het probleem, die haar aan het eind van de bijeenkomst officieel werd uitgereikt door Gerard Lenssen, directeur van Fontys Hogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek. “Dit past bij techniekonderwijs, deze praktische werkwijze. Ik denk niet dat wij hier op het ministerie nog lange nota’s over hoeven te schrijven. We zullen alleen aan wet- en regelgeving moeten sleutelen om dit allemaal mogelijk te maken”, zei ze. Ze deed tegelijkertijd een beroep op het bedrijfsleven. “Die is mede verantwoordelijk voor het slagen hiervan.”
Petra van Lange, bestuurslid van het Summa College in Eindhoven, gaf nog een mooi voorbeeld van hoe wet- en regelgeving soms tegenwerkt. “We willen ook hybride leeromgevingen, dicht tegen bedrijventerreinen aan, maar dat botst soms met de bestemmingsplannen. 
Want aan bedrijventerreinen kleven veiligheidsrisico’s en daarom mag je er geen lesgeven. Wel praktijklessen, maar geen theorie.”
46 weken les
De bestuurder denkt echter dat je in de toekomst het verschil niet meer merkt en je je wel eens zult afvragen of je nu op een schoolterrein of een bedrijventerrein bent. “En als je zo dicht bij bedrijven zit, kun je je ook afvragen waarom een school maar 40 weken lesgeeft en de rest van de tijd dicht gaat. Ook daarover zijn wij in discussie. Er zijn al docenten die ervoor openstaan om 46 weken per jaar les te geven.”
Volgens Van Engelshoven wordt ook de student die straks les krijgt van de hybride docent er beter van. “Het is toch mooi als er iemand voor de klas staat die precies kan vertellen hoe het allemaal werkt in het bedrijf.” [Petra Merkx]