Broodje shoarma of broodje aap?

Egypte was ooit bezet door de Fransen en later door de Engelsen. Een deel van de lokale bevolking profiteerde daarvan door broodjes warm vlees aan de bezetter te verkopen. Het Franse woord voor warm is ‘chaud’, het Engelse woord ‘warm’.

Chaud-warm. U raadt het al, later werd dat verbasterd tot shoarma. Een mooi verhaal om te vertellen, zeker om drie uur ‘s nachts met een plakkerige spuitfles knoflooksaus in je handen. 

Pas vertelde ik het aan studenten. Gewoon overdag. Niet waar, riep iemand, zwaaiend met zijn smartphone. Shoarma is een Arabische vertaling van çervime, Turks voor draaiend. Hij had het gegoogeld.

Wat is Google eigenlijk, vroeg ik. Een zoekmachine, antwoordde de student. En, heb je gezocht, vroeg ik? Of gewoon naar het eerste antwoord op de vraag gekeken? Het eerste antwoord, zei de student eerlijk.

Is Google eigenlijk nog wel een zoekmachine? We stellen een vraag en verwachten een antwoord. Google zelf ambieert straks vragen te kunnen beantwoorden nog vóórdat we ze stellen.

Handig, vinden ze bij Google. Eng, vind ik. Als je kritisch wilt leren denken, zei ik met een opgeheven vingertje, dan gebruik je Google als zoekmachine. Niet als antwoordapparaat. 

Doe het maar eens. Dus niet zomaar de vraag intypen, in gewone mensentaal, maar écht zoeken. Met zoektermen als shoarma, geschiedenis, Egypte. Bronnen checken. Doorklikken. Boolean Search. Egypte AND bezet? Dat werk.

Ze deden het en ze ontdekten al snel dat chaud-warm helemaal niet zo’n gekke theorie is.

En dat shoarma toch echt een vertaling van çervime is.

Rens van der Vorst is technofilosoof, hoofd IT Innovatie bij Fontys en auteur van 'Waarom je altijd wilt winnen van je navigatieysteem'.