Bezuinig niet op aankomende leraren
De maatschappij schreeuwt om goed opgeleide leraren, maar de lerarenopleiding van Fontys in Tilburg (FLOT) kan financieel het hoofd maar net boven water houden. Met alle gevolgen van dien.
Er is structureel te veel geld uitgegeven en daar moet nu verandering in komen. Dit leidt tot minder college-uren waardoor docenten aan de lerarenopleidingen ook de kwaliteit van onderwijs niet meer kunnen waarborgen. Als een studie niet meer populair is, zou die opleiding zomaar kunnen verdwijnen zoals nu voor de lerarenopleiding levensbeschouwing dreigt.
Maar we kunnen de lerarenopleidingen toch niet zo laten doodbloeden? Leraren zijn hard nodig. In alle vakken. Het onderwijs kan niet zonder instroom van nieuwe leraren.
Kan dat eigenlijk wel, dat een lerarenopleiding in de lestijd schrapt of dat een lerarenopleiding verdwijnt? Is het niet de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat er genoeg leraren zijn en is het niet haar taak om de kwaliteit van deze opleidingen te waarborgen? De overheid is toch de eindverantwoordelijk voor het onderwijs in Nederland?
In de toekomst zullen FLOT-studenten minder uur onderwijs krijgen vanwege de bezuinigingen. Een aankomende student die twijfelt tussen pedagogiek of een lerarenopleiding maatschappijleer zal dan kiezen voor een studie waar hij meer waar krijgt voor zijn duurbetaalde collegegeld. Een studie met meer contacturen voor studenten en docenten is dan al snel veel aantrekkelijker dan een studie waar door bezuinigingen minder aandacht is voor de student.
Minder studenten betekent ook minder geld voor die opleidingen. Fontys zal de colleges ook moeten aanbieden voor een kleine groep studenten, maar de kosten voor docenten en andere middelen op de studie zullen wel betaald moeten worden. Nu moet FLOT bezuinigen met bovengenoemde gevolgen.
Is dit niet reden genoeg voor de overheid om in te grijpen? En voor de minister om meer geld en tijd te steken in de lerarenopleidingen? Om niet alleen de kwaliteit hoog te houden maar het nog aantrekkelijker te maken voor aankomende studenten die een studiekeuze moeten maken?
Dat het leraarschap op dit moment misschien niet zo ‘hip’ is betekent niet dat we moeten toestaan dat de kwaliteit van de lerarenopleidingen daalt als gevolg van financiële problemen. Het is juist tijd om te investeren in lerarenopleidingen!
Het wordt tijd dat Robbert Dijkgraaf de lerarenopleidingen bovenaan zijn ‘to do’ lijst zet. Meer studenten voor lerarenopleidingen krijg je door van die lerarenopleidingen de beste opleidingen te maken.
Zo trek je nieuwe leraren aan en zet je een eerste stap in het aantrekkelijk maken van het lerarenberoep. Dan kan ik me als student van een lerarenopleiding ook voluit richten op het worden van de beste docent en niet met het bestaansrecht van mijn opleiding.
Roos Vervoort is tweedejaars student aan de lerarenopleiding geschiedenis in Tilburg.
Creativiteit om er mee om te gaan is daarom ook belangrijk. Knap gezien van jou!
De technische kant is dat iedere student op iedere hogeschool een bepaalde zak geld meebrengt waar je onderwijs van kunt betalen. Dat is voor een student Business marketing hetzelfde als voor toekomstig leraar. Dat lijkt logisch, en is het deels ook wel, maar het is nogal een simpele benadering voor een complexe situatie. Leraaropleidingen zijn namelijk per definitie gefragmenteerd in kleinere opleidingen.
Er is één studie pedagogiek (in VT en DT variant) over vier locaties, en met één programma, maar er zijn een veelvoud aan leraaropleidingen (GS, MA, EC, BIO, ENG etc etc). De hoeveelheid onderwijs en toetsing die ontwikkeld moet worden binnen FLOT is dus velen malen groter, de mogelijkheid om les te geven aan grote groepen weer veel kleiner. Ik heb in het verleden bij pedagogiek gewerkt. Daar werkte ik aan een toets of aan een programma, waar vervolgens meer dan 400 studenten mee aan de slag konden, mijn 4 vakcollega's konden dat gewoon overnemen. Bij FLOT werk ik aan programma's of toetsen voor soms maar 15 of 10 studenten.
Kortom, willen we de vakinhoudelijke en vakdidactische kwaliteit van onze toekomstige leraren borgen, en niet een soort van veredelde jeugdwerkers of pedagogen van ze maken, dan moeten we als samenleving (en dus de politiek, en/of het bestuur van fontys) misschien leren accepteren dat leraaropleidingen per student per definitie duurder zijn dan sommige andere opleidingen. Dat is recht doen aan de complexiteit van de situatie.
Dit neemt natuurlijk niet weg dat we als FLOT een verantwoordelijkheid hebben om eens goed naar onze processen en uitgaven te kijken. Er wordt op dit moment hard gewerkt aan het vinden van besparingen die niet direct van invloed zijn op het onderwijs, en daarin valt best het een en ander te halen, en wellicht kan er soms ook beter of effectiever onderwijs gemaakt worden voor minder geld.
Ik ben de directeur van FLOT die het 'beperkte geld' zo eerlijk mogelijk binnen FLOT probeert te verdelen. Ik (h)erken wat je zegt. Wij zoeken 'iedere euro' bij elkaar om meer aandacht/tijd aan onze studenten te kunnen besteden en de kwaliteit van onze (50) opleidingen (dt + vt) zo goed mogelijk te borgen. Zo gaan wij komend jaar ⅓ van onze huisvesting afstoten om daardoor bijna 10% extra docententijd in/aan studenten te kunnen besteden. Als je/jullie nog tips hebben ..... graag.
Net zoals jij hoop ik op de overheid en ..... er lijkt zelfs budget beschikbaar te komen voor 'kleine opleidingen die bedreigd worden', dus wie weet. Trouwens wij hebben als FLOT gezegd dat wij dit en komend jaar zeker geen een opleiding zullen beëindigen vanwege te weinig geld, dat geldt ook voor onze (kleine) opleiding Levensbeschouwing. Wij werken steeds intensiever met de andere educatieve opleidingen van Fontys samen om, daar waar kan, samen op te trekken om daarmee 'de schade' te beperken.
Als voormalig docent aan de Pedagogisch Technische Hogeschool (lerarenopleiding voor de technische beroepen zoals leraar werktuigbouw, elektrotechniek enz.) heb ik al aan den lijve ondervonden dat het belang van zulk een opleiding niet wordt onderkent en dus bestaat deze opleiding niet meer. Er bestaat nog een deeltijdvariant waar alleen MBO’ers met de juiste richting toelaatbaar zijn en daar eigenlijk alleen nog de pedagogie en onderwijskunde onderwezen krijgen, maar geen vakkennis!! Dat lijkt dus op een Havist met onderwijskunde die Natuurkunde gaat geven op de Havo!!
Mogelijk dat men ervan uitgaat dat leraren een academische opleiding moeten hebben om goed te kunnen functioneren?