‘Verdozing landschap door gebrek aan regie’
Dat er links en rechts in Brabant grote distributiecentra in het open landschap verschijnen, is het gevolg van een gebrek aan regie. Het Rijk voert die niet meer, de provincie is beperkt in haar mogelijkheden en gemeenten denken in eerste instantie vooral aan de eigen economie en werkgelegenheid.
Dat zegt Bart de Zwart, docent Vastgoed en Makelaardij bij Fontys Hogeschool Economie en Communicatie. Hij reageert op de brandbrief die acht Brabantse actiegroepen maandag naar de provincie hebben gestuurd over de ‘verdozing’ van het landschap met enorme, vaak logistieke bedrijven zoals Bol.com in Waalwijk.
Hoger niveau
“Vroeger had je het ministerie van VROM dat op een wat hoger niveau uitspraken deed over hoe het land moest worden ingericht. Die sturing is 
verdwenen omdat het beleid werd om dit soort zaken decentraal op te lossen”, aldus de Fontys-docent.
“Nu zie je dat mensen oproepen om die verdozingsdiscussie te stroomlijnen, als het even kan het liefst op nationaal niveau.”
Wat volgens hem ook meespeelt, is dat de kwaliteit van het landschap niet één probleemeigenaar heeft. “Ook al vinden we het met z’n allen heel belangrijk en zonde als alles maar wordt volgebouwd. De markt zoekt de makkelijkste route en dat is een plek in de weilanden.”
Dat is makkelijker én goedkoper dan bijvoorbeeld het herstructureren van een oud bedrijventerrein, weet De Zwart.
Kritischer
Gemeenten mogen in zijn ogen best wat kritischer zijn in het maken van hun afwegingen. Nu kijken die voornamelijk naar de economie en werkgelegenheid.
“Het is symptomatisch voor een ruimtelijke ordening waarin iedereen vanuit zijn eigen deelbelang acteert. Dan krijg je een totaalbeeld waar we als collectief niet blij mee zijn. Het zijn allemaal kleine stukjes, maar bij elkaar hebben ze wel een grote impact.”
Dat de actiegroepen nu de provincie aanklampen, vindt de Fontys-docent begrijpelijk. Het is volgens hem nu de enige partij is die over de landschappelijke kwaliteit gaat, maar ook haar sturingsmiddelen zijn beperkt.
Landschap aangetast
“Het is goed dat deze discussie nu gevoerd wordt. Blijkbaar is ons besluitvormingsproces ontoereikend als het om dit soort grote distributiecentra gaat. We moeten er wel iets mee, anders wordt het landschap steeds verder aangetast.”
Bij de opleiding Vastgoed en Makelaardij zijn op dit moment geen studenten die op logistiek vastgoed afstuderen. [Tim Durlinger]
Bart de Zwart schreef als onderzoeker voor het Fontys-lectoraat De Ondernemende Regio onder meer het essay Zand als rode draad in Brabant, als aanjager bij de ontwerpwedstrijd ‘Brood en Spelen’ over de toekomst van het Nederlandse buitengebied.