Technische opleidingen missen vrouwelijke studenten

De TU Delft wil dat meer vrouwelijke studenten voor de technische bachelor Lucht- en Ruimtevaarttechniek kiezen. Daarom wordt dertig procent van alle plekken voor hen gereserveerd. Hoe zit dat bij de technische opleidingen van Fontys?

In Delft is momenteel twintig procent van de opleiding vrouw, maar de universiteit wil dat dat dertig procent wordt. Dat percentage is gebaseerd op (inter)nationale wetten over streefgetallen van vrouwen in topposities in het bedrijfsleven. Voor de opleidingen die vallen onder Fontys Engineering in Eindhoven is het gebrek aan vrouwelijke studenten ook een ‘hot item’, zo laat directeur Ella Hueting weten. “Het probleem is zelfs veel ernstiger dan wat je erover hoort.”

In de harde techniekopleidingen in Eindhoven is namelijk maar acht procent vrouw en vijf procent Nederlands. “Nederland loopt hierin sterk achter op de rest van de wereld.” Waar dat precies aan ligt, is volgens Hueting meermaals onderzocht. “Denk aan de Nederlandse cultuur, werkende vrouwen en het verschil tussen parttime en fulltime werken. Zelfs het feit dat Nederland neutraal is gebleven in de Eerste Wereldoorlog wordt aangevoerd, omdat in andere landen de vrouwen de industrie destijds draaiende hielden.”

‘Nu of nooit’
Nee, een numerus fixus kent Fontys niet. Iedereen kan zich inschrijven en een technische opleiding volgen. Toch blijven de vrouwelijke studenten weg. Om meer van hen aan de opleidingen te binden, is Hueting onder andere in gesprek met bedrijven uit de Brainport-regio. Daar is het personeelstekort op dit moment zo groot, dat men verwacht van nu tot 2030 ruim 70.000 techniekvacatures te vullen. “Ook deze bedrijven weten dat het nu of nooit is, dus zijn ook zij geneigd om te kijken hoe de cultuur kan veranderen.” 

Die vacatures zijn niet het enige probleem. Hueting is van mening dat wanneer vrouwen de technische opleidingen naast zich neerleggen, ze op achterstand raken ten opzichte van mannen. “Techniek is enorm in ontwikkeling en wordt steeds belangrijker. Dat moet niet alleen maar ontwikkeld worden door mannen, maar door beiden. Daar moeten we als vrouwen iets mee en dat houdt me dagelijks bezig.”

Techniek integreren
Om die ontwikkelingen ook in de opleidingen door te voeren, is de afgelopen jaren meer gewerkt met voorbeelden uit de zorg en krijgt het menselijke aspect van techniek een steeds groter podium. Zoals het maken van een handschoen met sensoren om juiste orthopedische schoenen aan te kunnen meten bij patiënten met voetproblemen. Een thema als duurzaamheid, waar veel aandacht aan wordt besteed in de opleidingen, wordt ook centraler genoemd tijdens werving.

“Zo hebben we laatst een Fashion Tech modeshow georganiseerd, waarbij techniek geïntegreerd werd in kleding, en het resultaat ook werd beoordeeld op duurzaamheid. Vrouwen vinden het over het algemeen prettig om techniek in te kunnen zetten voor de oplossing van maatschappelijke vraagstukken en niet alleen maar in de industrie.”

Parttime werken en rolmodellen
Een van de mogelijkheden om meer vrouwelijke studenten in het technische bedrijfsleven te krijgen, is het invoeren van parttime werken, iets wat in de techniek amper voorkomt. Daarnaast maakt Hueting zich ook hard voor rolmodellen binnen haar opleidingen, vrouwelijke docenten dus. “Maar ook daar zien we dat een aantal van hen oorspronkelijk uit andere landen zoals Polen, Zuid-Afrika, Canada, Engeland en China komt. Nederlandse vrouwelijke engineeringdocenten zijn er maar een handjevol.”

De beeldvorming van de ‘harde’ technische opleidingen zoals elektrotechniek, IT en werktuigbouwkunde werkt ook niet mee. “Mensen zien niet hoe sterk deze technische vakgebieden zich ontwikkeld hebben de laatste jaren en dat is oprecht treurig.” Ook worden technische opleiding niet als iets creatiefs gezien. Een aspect waar vrouwen vaak in floreren. “Techniek is juist heel creatief en techneuten zijn ontzettend goed in het bedenken van oplossingen. Je maakt dan wel geen schilderij, maar je ontwerpt en produceert nog steeds dingen en moet originele oplossingen zoeken voor complexe vraagstukken. Zonder creatieve geest lukt dat niet en dat aspect wordt te weinig benadrukt in onze sector.”  [Noëlle van den Berg]