'Met pijn in het hart weg bij de mediatheek'
De mediatheken oude stijl zijn inmiddels vrijwel overal verdwenen. Bron kijkt nog éénmaal terug op een operatie die veel stof deed opwaaien binnen de organisatie, met name onder medewerkers. Die terugblik doen we via een persoonlijk relaas van Dave Böskes, tot voor kort medewerker van de mediatheek in Venlo.
‘Wat een studiejaar! Vlak voordat mijn vakantie begint, kijk ik eens terug. Een bewogen jaar vol ups-and-downs. In het begin denk je: ooh het zal wel loslopen. Valt wel mee, ze gaan het toch niet allemaal weg doen! Maar zo stilletjes aan wordt er meer duidelijk. Het gaat toch gebeuren. En nog steeds blijf je anders denken, je wilt het niet geloven. Mij nemen ze niet mee in het plan, laat los! Maar helaas….
Op alle fronten proberen de collega’s het tij te keren. Hoop houden. Als je dan hoort dat het transitieplan erdoor is, voelt het als falen. Niet meer vooruit te schuiven. De bal is aan het rollen, van die hele hoge berg naar beneden. Je kunt het als mediatheek-medewerker bijna niet meer bijbenen.
In 2003 ben ik via een uitzendbureau bij de mediatheek in Venlo komen werken. Een kleine side step gemaakt naar de copyshop voor 8,5 jaar en toen weer teruggekeerd. We waren een geoliede machine, vooruitstrevend. En ineens, twintig jaar later, zitten we in 2023. En dan begin je langzaam met de ‘afbraak’. Maand in maand uit stoppen zaken, worden tijdschriften opgezegd, ben je bezig adreswijzigingen door te geven. Verontruste medewerkers en studenten te woord staan en proberen duidelijk te maken wat er gaat komen. En dan toch maar proberen te blijven lachen.
Inmiddels is het april 2023. Het knaagt zo aan me dat ik klachten begin te krijgen. Voel me futloos en moe. De emoties klotsen tegen de rand aan, en soms loopt de emmer over. Ik probeer sterk te blijven, en ook positief. Mooi weer spelen heet dat. Maar het kost me meer en meer moeite. Ook de onduidelijkheid. Ik wil duidelijkheid hebben over mijn positie. [Tekst gaat verder onder de foto]
Uiteindelijk komt het verlossende woord: “Beste Dave, het spijt ons om je te moeten vertellen dat je boventallig gaat worden, je functie houdt op met bestaan.” Je beseft het nog niet voor de volle honderd procent. Het gesprek gaat voort. Je bespreekt opties. Daarna, terug op de afdeling, daalt het langzaam in. De tranen zitten hoog. Is het nu echt zo dat ik na twintig jaar weg moet? Weg bij mijn fijne Venlose collega’s? Het kan toch niet waar zijn!
De emmer loopt over, tranen vloeien, het lukt niet meer. Ik ben naar huis gegaan. Probeer maar te ontspannen en denk: het komt wel goed. Morgen ga ik weer werken. Stiekem sta ik toch versteld van mezelf dat ik het in deze achtbaan (van emoties) zo heb kunnen volhouden. En zo zit ik een dag later weer aan de balie. En wederom glimlachen en vriendelijk zijn tegen iedereen. Maar in werkelijkheid zou ik het liefste… Vul het maar in.
Plannen voor de ontmanteling van de mediatheek in Venlo beginnen vorm te krijgen. Alles is klaar in juni. We verwachten de eerste afgevaardigden van de instituten. Want de boeken in onze goede up-to-date collectie krijgen een nieuw leven, een nieuwe thuishaven. Het voelt dubbel. Ik ben blij dat ze een goede plek krijgen, dat ze nog gebruikt gaan worden. Een bevestiging dat we een goede collectie hadden. Maar aan de andere kant denk ik: ‘Neeeeeee, stop! Dit kan toch niet!’.
Daarna mag iedereen gezellig komen winkelen. Ik zou bijna zeggen, als het maar gratis is! Er wordt gretig geshopt door onze collega’s. Tassen vol. Gevuld met onze mooie boeken. Het verloopt vlot. Een aantal dagen later verdwijnen ook de laatste boeken. Op naar het goede doel. En dan…. De ruimte is leeg!
Ik denk dat ik spreek namens alle mediatheken binnen Fontys. Bedankt voor de samenwerking en de mooie ervaringen die we hebben gedeeld. Het einde van dit tijdperk markeert het begin van nieuwe kansen en uitdagingen voor ons allemaal.'
Eveline Berden, oud-teamleider van de mediatheek in Venlo: “Ik kan me goed voorstellen dat Dave zich zo voelt en herken me daarin ook wel. We hebben best een pittige tijd achter de rug als mediatheekteam in Venlo. Ons team valt uit elkaar, collega's gaan bij andere organisaties of afdelingen werken. We hebben heel hard gewerkt om onszelf op te heffen en dat voelt niet goed. We hadden een heel goed gecureerde fysieke mediatheekcollectie, up-to-date en compact.
Ik vind dat het transitieplan an sich voor 85% verdedigbaar is. Het digitaliseren van de collectie kun je niet anders dan centraal aanpakken binnen Fontys. Daarnaast moeten informatievaardigheden binnen het onderwijs veel meer aandacht krijgen en onderdeel uitmaken van het curriculum. De uitvoering vind ik een ander verhaal. Vooral het heel snel opdoeken van de fysieke collecties op de campussen vind ik moeilijk te begrijpen omdat er niet voor alles een goed en betaalbaar alternatief is. Vooral studenten met niet al te grote financiële middelen werden geholpen doordat ze boeken konden lenen uit de mediatheek, hadden studieboeken op een legale manier toch tot hun beschikking en hoefden niet naar schimmige websites voor pdf's.
Daarnaast was de volledige fysieke mediatheekcollectie beschikbaar voor alle Fontysstudenten en medewerkers én via IBL voor de wereld, en kon iedereen boeken lenen bij Fontys. Dat is met deze transitie niet meer mogelijk. Een gemis, vind ik. Bepaalde locaties binnen Fontys hebben nog wél de beschikking over een fysieke mediatheekcollectie voor uitleen van boeken en materialen. Dat vind ik ook moeilijk uit te leggen. Je maakt dan een verschil tussen studenten binnen Fontys: de ene student kan wél boeken lenen en de andere niet. Ze betalen hetzelfde collegegeld.”