Fontys-docenten slepen promotiebeurs in de wacht

Onderzoeksfinancier NWO geeft 21 hbo-docenten en drie vo-docenten een promotiebeurs. Daarmee kunnen ze vijf jaar lang maximaal twee dagen per week aan hun onderzoek werken. Ook drie Fontys-docenten hebben de beurs toegekend gekregen. 

De winnaars van de tweede aanvraagronde in 2023 zijn vandaag bekendgemaakt. De onderwerpen waarop ze promoveren zijn divers. Wat is de relatie tussen online pesten en suïcide onder adolescenten? Hoe kun je mannen met prostaatkanker motiveren om meer aan lichaamsbeweging te doen en daarmee hun overlevingskansen te vergroten? Een andere docent doet onderzoek naar de morele weerbaarheid en ethiek van ambtenaren. Vanuit Fontys doen Astrid Fokkema, Max Klöters en Mieke van Vemden onderzoek. 

Mansplainen als vorm van miscommunicatie
Astrid Fokkema verdiept zich in het onderwerp Bias is in the eye of the beholder? How mansplaining can help us better understand miscommunication and the factors affecting the perception of bias. In de laatste jaren is de uitleg haar onschuld verloren. Mansplaining, whitesplaining en momsplaining worden gebruikt om verschillende soorten uitleg te bestempelen als beledigend en zijn steeds meer onderdeel geworden van ons vocabulaire. 

Wat vertellen deze woorden ons over wat we verwachten in een gesprek? Wanneer wordt uitleggen 'mansplainen'? En welke factoren bepalen of iemand een uitleg als beledigend ervaart? Dit project onderzoekt mansplainen als een vorm van miscommunicatie en de perceptie van vooroordeel.

Grensoverschrijdend samenwerken in netwerken
Docent Max Klöters weet dat recente onderzoeken bevestigen dat grensregio's kansen missen wat betreft hun ontwikkeling. In dit verband is grensoverschrijdende samenwerking (GROS) onmisbaar geworden om economische en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Wanneer organisaties erin slagen GROS te organiseren, biedt de grenscontext veel mogelijkheden. Als reactie daarop hebben grensoverschrijdende netwerken (GRON's) zich gemanifesteerd als een gunstige vorm om samen te werken. 

Desalniettemin zijn de meeste initiatieven niet veerkrachtig en huidige ondersteuningsmechanismen lijken niet voldoende te zijn. Dit onderzoek - met de naam Sustainable collaboration in networks in the Dutch-German borderland: The role of cross-border collaboration readiness - richt zich op duurzame GROS in GRON's door dieper in te gaan op samenwerkingsbereidheid, de motivatie en de effecten op samenwerkingsgedrag en intentie tot actieve deelname.

GeoCapabilities voor aardrijkskundedocenten
De derde Fontys-docent die gebruik mag maken van de NWO-beurs is Mieke van Vemden, met het project Dekolonisering van het aardrijkskundecurriculum in het voortgezet onderwijs in Nederland met behulp van het GeoCapabilities model. De insteek: jongeren worden geconfronteerd met gesimplificeerde en eenzijdige media. Complexe mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering en ongelijkheid vragen echter om genuanceerde kennis. Aardrijkskundeonderwijs is essentieel in de overdracht van deze kennis. 

Het debat over vakgerelateerde perspectieven en recentelijk de oproep tot dekolonisatie, laten zien dat het aanbieden van objectiviteit en multiperspectiviteit uitdagend is. Een gedekoloniseerd curriculum vraagt een grote rol van docenten waarin ze actieve curriculummakers worden. Een GeoCapabilities-benadering biedt docenten hierbij theoretische concepten en praktische werkwijzen. Dit onderzoek richt zich op aardrijkskundedocenten in Nederland en hun bijdragen aan het dekoloniseren van het aardrijkskundecurriculum door de toepassing van een GeoCapabilaities-benadering.

Beter onderwijs
De promotiebeurzen bestaan sinds 2011 en worden elk halfjaar toegekend. Bij een school waar ook gepromoveerde leraren rondlopen is het onderwijs beter, is de gedachte achter de beurs. Het ministerie van OCW steekt er jaarlijks 9 miljoen euro in. Van kandidaten wordt verwacht dat ze voor de helft van hun tijd blijven lesgeven en dat ze na hun promotie nog ten minste twee jaar werkzaam zijn in het onderwijs.

De beurzen zijn bedoeld voor docenten uit het primair, voortgezet en speciaal onderwijs, en het mbo en hbo. Dit keer gaan ze bijna allemaal naar hbo-docenten. De Hogeschool van Amsterdam, Fontys Hogeschool, Inholland en de HAN tellen meer dan één winnaar.

In een evaluatie uit 2018 staat dat ruim de helft van de aanvragen van hbo-docenten kwam. Dertig procent werd gehonoreerd. [HOP/Noëlle van den Berg]

 Toegekende promotiebeurzen per instelling, tweede aanvraagronde 2023