Alles uit de kast voor de zorg: ‘Uitstroom en tekort beperken’

Het tekort aan zorgpersoneel loopt de komende jaren verder op. Ook de uitstroom van verpleegkundigen is al jaren hoog. Om deze trend tegen te gaan of in elk geval de schade te beperken, houdt de zorg regelmatig campagnes. Ook Fontys haalt alles uit de kast.

De cijfers liegen er niet om: over 8 jaar is het tekort aan zorgpersoneel naar verwachting opgelopen naar 135.000 werknemers, zo berekende ABF Research in opdracht van het ministerie van VWS twee jaar geleden. Een jaar later komt het onderzoeksbureau met nieuwe cijfers: het tekort is al opgelopen naar 168.000 personen in 2032.

Naar verwachting neemt het personeelstekort in de zorg vooral na 2026 verder toe. De verwachte tekorten zijn het grootst bij verzorgenden en verpleegkundigen afgestudeerd in het mbo en hbo. Oorzaak van het personeelstekort in de sector is onder meer de vergrijzing. Daardoor groeit de vraag naar zorgpersoneel.

Onvoldoende jongeren zien een baan in de zorg zitten. Wisselende diensten, hoge werkdruk en het salaris noemen ze als redenen. Het is niet alleen moeilijk om aan nieuw personeel te komen, ook om het te behouden.

Hoewel er vorig jaar 21.000 mensen extra zijn gaan werken in de zorg, neemt de uitstroom toe. Een druppel op de gloeiende plaat dus, concludeerde de NOS vorig jaar. Om deze trend tegen te gaan of in elk geval de schade te beperken houdt de sector voortdurend campagnes. Ook Fontys haalt alles uit de kast.

Zo haken de instituten Fontys Mens en Gezondheid, Fontys Sociale Studies en Fontys Paramedisch aan bij een landelijke campagne om middelbare scholieren warm te maken voor een opleiding in de zorg. Een speciaal daarvoor uitgeruste truck doet vanaf maart tot juni 50 steden aan.

VR-experience
Middelbare scholieren, van alle jaren en niveaus, worden in één lesuur in vogelvlucht meegenomen in de zorg door VR-experience. “Voor ons is het een kans om in contact te komen met nieuwe potentiële studenten”, aldus Jojanneke Wehmeijer-Haaksman van Fontys Sociale Studies.

Om de uitstroom van zorgprofessionals uit de sector te beperken, is Fontys Mens en Gezondheid gestart met masterclasses, bedoeld voor alumni Verpleegkunde die maximaal vier jaar zijn afgestudeerd. Recent afgestudeerden hebben behoefte aan een zachte landing na het afstuderen, weten verpleegkundedocent Tineke van Lieshout en Yvonne Cuijpers, docent management en leiderschap.

“Er komt veel op je af in de hectische zorgwereld”, zegt Van Lieshout. “Tijdens hun studie worden ze ondersteund en uitgedaagd en zijn er regelmatig momenten van terugkoppeling. Na het afstuderen valt dit weg. En dan? Hoe houd je jezelf staande? Tijdens de masterclasses gaan de deelnemers hierover met elkaar in gesprek. Dat zorgt voor herkenning en verbinding.”

Ervaringen uitwisselen
De gedachte achter de masterclasses is dat het uitwisselen van ervaringen en het opdoen van contacten de deelnemers verder helpt en zelfvertrouwen geeft. “Hiermee willen we voorkomen dat zorgprofessionals vroegtijdig stoppen en de sector verlaten”, aldus Cuijpers, die eerder werkzaam was als zorgmanager en veel jonge, capabele mensen zag vertrekken.  

“Vaak stappen ze met bepaalde verwachtingen het werkveld in om vervolgens 32 uur in de week aan het bed van patiënten te staan. Als hbo-verpleegkundigen willen de meesten een meer zelfstandige, coördinerende en/of onderzoekende rol. Die zijn er genoeg, maar soms duurt het even voordat je op je plek zit. Daarvoor zijn connecties in het werkveld heel nuttig.”

Of het nu een rondtrekkende truck met VR-experience is of masterclasses waar recent afgestudeerde zorgprofessionals ervaringen uitwisselen, voor Fontys staat vast dat ze alles uit de kast moet halen om het tekort aan zorgpersoneel en de uitstroom de komende jaren te beperken. [Marieke Verbiesen]