Wiskundedocent vaste spil in team Top 2000
Wat doet een wiskundedocent van Fontys bij de Top 2000? Tom Goris laat al vijftien jaar statistieken los op het stemgedrag van muziekliefhebbers. Daar komen bijzondere feiten en weetjes uit, die tijdens de populaire uitzending van NPO Radio 2 te horen zijn.
Vrijwel iedereen is dol op rare, bijzondere of grappige feitjes. Vooral als het om bekende artiesten en beroemde muziek gaat. De jaarlijkse Top 2000 kan tussen kerst en nieuwjaar dan ook al 23 jaar rekenen op miljoenen luisteraars en kijkers.
Tom Goris, wis- en natuurkundedocent aan de Fontys Leraren Opleiding in Tilburg (FLOT), staat aan de wieg van deze ‘fijne feiten’, zoals radiomaker en televisiepresentator Frits Spits ze ooit heeft gedoopt. Goris bedenkt ze en ICT-specialist Fred Liauw maakt er zoekopdrachten van die hij door een datatool haalt.
De feiten en weetjes die daaruit komen, worden tijdens de stemfinaledag in korte radioblokjes voorgelezen, dit jaar door presentator Stefan Stasse. Ook komen ze onder in beeld voorbij tijdens de liveradiouitzending op televisie.
Stereotypen
“Ik maak enorm veel analyses van alles wat er uit de gegevens van de Top 2000-stemlijst te halen valt. Denk aan: platen die stijgen of dalen, platen die verdwenen zijn, de hofleveranciers die met meer dan tien noteringen in de lijst staan en artiesten die in het nieuws zijn”, vertelt Goris.
Ook komt er veel informatie uit de vragenlijst die mensen invullen nadat ze hun stemlijst hebben ingestuurd. Goris wil bijvoorbeeld weten hoe vaak mensen naar een concert zijn geweest in het afgelopen jaar of wat hun lievelingskleur is.
“Dat levert soms verrassende inzichten op, maar regelmatig ook stereotypen. Zo stemmen vrouwen vaker op liefdesliedjes en houden mannen meer van muziek met complexe ritmes en mystieke teksten.”
Voorspellen
Tijdens de stemweek voor de Top 2000-lijst krijgen Goris en Liauw elk uur een dataset. De informatie die daaruit rolt, gebruiken ze om een klein clubje bij Radio 2 op de hoogte te houden van het stemverloop.
“Ze willen bijvoorbeeld al heel snel een prognose hebben hoe de top 5 eruit zou kunnen gaan zien. Meestal kan ik na een of twee dagen al een goede voorspelling doen. Op deze manier kunnen ze alvast beginnen met het samenstellen van videomateriaal dat bij het bekendmaken van de Top 2000-lijst meteen gebruikt kan worden.” [Tekst gaat verder onder de foto]
Automatiseren
Goris is ook betrokken bij het vaststellen van de definitieve lijst. Dat gaat voor 99% automatisch maar er moet altijd gekeken worden of er nog artiesten of songs zijn die zo raar gespeld zijn dat het systeem ze niet herkent. “In de loop der jaren hebben we heel veel dingen kunnen automatiseren. In het eerste jaar stemden mensen nog per briefkaart. Dat kunnen we ons nu niet meer voorstellen.”
Wat Goris al die jaren voor de radio heeft gedaan, doet hij dit jaar voor het eerst ook voor de Top 2000 à Go-Go op televisie. Herman van der Zandt, die Matthijs van Nieuwkerk als presentator vervangt, is volgens Goris de ideale persoon om de wetenswaardigheden die hij verzamelt voor het voetlicht te brengen.
“Hij wordt niet voor niets ‘Herman de Schermman’ genoemd”, verklaart Goris. “Die bijnaam heeft hij te danken aan zijn optredens tijdens verkiezingsuitslagen op televisie, waarbij hij de ene slider na de andere wegveegt.”
Stoffig imago
Goris noemt het zijn missie om wiskunde van zijn stoffige imago te ontdoen. Als je docent bent betekent het niet dat je alleen maar voor de klas staat, vindt hij. “Bij wiskunde wordt steeds meer gedaan met grote datasets. Die kun je overal op loslaten. Met mijn werk voor de Top 2000 laat ik zien dat je wiskunde ook in een leuke context kunt gebruiken.” [Marieke Verbiesen]