Wat doet een Minister van de Toekomst op de campus?

Cindy Ras heeft zichzelf plechtig beloofd de aarde beter achter te laten voor toekomstige generaties. De Minister van de Toekomst én senior onderzoeker bij Fontys is van mening dat als iedereen een kleine bijdrage levert, dit grote impact heeft.

Nobel. Zo noemt Cindy Ras, senior onderzoeker bij Fontys Economie en Communicatie, een van haar beste vriendinnen. Nadat deze vriendin had gehoord over het alarmerende rapport Grenzen aan de groei uit 1972 van de Club van Rome besloot ze om zelf geen kinderen te krijgen.

De Club van Rome, die bestond uit tientallen wetenschappers, technocraten en zakenmannen, waarschuwde dat de mensheid met haar ongebreidelde behoefte aan economische groei de aarde uitput en zo het onheil over zichzelf afroept.

Impact 
Ras kreeg wel kinderen, maar ze nam zich, geïnspireerd door haar vriendin, voor om er in haar leven alles aan te doen om de aarde beter achter te laten voor toekomstige generaties. Ze is aardig onderweg.

Bij Fontys doet Ras voor het lectoraat De Ondernemende Regio onderzoek naar maatschappelijke transformatie vanuit een economisch perspectief. Ook is ze bezig om een postdoc op te zetten rondom impact. Buiten de campus zet ze zich onder meer in als Minister van de Toekomst voor het Ministerie van de Toekomst.

Polycrisis
“Wat ik met al deze rollen nastreef, is bewustwording creëren. En samen met anderen wil ik een beweging in gang zetten. Want het is 5 voor 12.” Ras constateert dat er van alles gaande is in de wereld. “We hebben te maken met een polycrisis: meerdere crises tegelijkertijd. Denk aan de klimaatcrisis, de energiecrisis, de tweedeling in de maatschappij. Ons economische systeem voldoet niet meer. In mijn onderzoek bestudeer ik hoe we ons huidige systeem kunnen veranderen.”

Ras vindt dat we verder moeten kijken dan economische waarden, zoals naar sociale en ecologische waarden. Ze weet dat veel overheden graag met brede welvaart aan de slag willen. “Maar deze overheden worden economisch gestuurd: op resultaten, op budget. Veel bestuurders kijken niet verder vooruit dan vier jaar, net zo lang als hun regeertermijn.”

Mini-gemeenschappen
In haar onderzoek voor Fontys kijkt Ras ook naar hetgeen de Brainportregio kan leren van internationaal vergelijkbare regio’s. Dat doet ze samen met studenten. “Veel van de studenten aan ons instituut maken studiereizen. Ik help hen bij het in kaart brengen van het vestigingsklimaat van de steden waar ze verblijven.” Daar kunnen we volgens Ras enorm veel van leren. 

Ook kijkt de senior onderzoeker naar pioniers. “Er ontstaan steeds meer mini-gemeenschappen die niet gebaseerd zijn op geld, maar op onderling vertrouwen en sociale waarden. Ik zie dat er meer en meer mensen opstaan die iets willen doen, die een verandering teweeg willen brengen.”

Plekberaden
Dat ziet Ras ook terug in het Ministerie van de Toekomst, een landelijke beweging die in korte tijd sterk is gegroeid. Iedereen kan minister worden in dit ministerie. Allemaal heten ze Minister van de Toekomst. Net als Cindy Ras, die de functie bekleed voor de Brainportregio Eindhoven. De ministers organiseren in hun omgeving plekberaden.

“Dat zijn bijeenkomsten waarin burgers, vrienden, collega’s, wetenschappers of zelfs een heel dorp nadenken over de toekomst van hun woonomgeving”, legt Ras uit. Donderdag 27 oktober vindt het allereerste plekberaad voor inwoners plaats van Eindhoven, in de bibliotheek tijdens de Dutch Design Week. “De uitkomsten van het plekberaad delen we met de lokale overheid. Ik hoop dat ook veel medewerkers en studenten deelnemen en meedenken.”

Kritisch blijven
Ondanks al het enthousiasme en alle goede bedoelingen, staat de maatschappelijke transformatie nog in de kinderschoenen, meent Ras. “Nog niet iedere student realiseert zich de ernst van de situatie. Sommigen zijn zich bewust van hetgeen zich afspeelt, maar anderen vinden het thema te groot en denken dat ze er geen invloed op hebben.”

Ook Fontys doet haar best om urgente maatschappelijke vraagstukken in het onderwijs te integreren. Toch pleit Ras ervoor om als onderwijsorganisatie kritisch naar haarzelf te blijven kijken. “Zo lang we ook nog steeds de huidige economische systemen aan onze studenten onderwijzen, leiden we weer een generatie op met onhoudbare denkwijzen.”

Genoeg is genoeg
De toekomst is volgens Ras een plek waar er weer perspectief is en waar plaats is voor iedereen en ieders kwaliteiten. Ook vindt ze dat we de grenzen van wat we werkelijk nodig hebben, al lang hebben bereikt. Genoeg is genoeg, vindt ze.

Zelf geeft ze het goede voorbeeld, precies zoals ze zich heeft voorgenomen. “In je eentje kun je niet de hele wereld veranderen, maar je kunt wel kleine stappen zetten. Ik doe wat ik kan, en dat zou voor iedereen kunnen gelden. Als we allemaal een kleine bijdrage leveren, heeft dat grote impact.” [Marieke Verbiesen]