‘Vergeet niet ook een beetje gek te zijn’

Voor professor Stephen Heppell zijn lol en passie essentieel in het onderwijs. Hij werkt over de hele wereld mee aan de ontwikkeling van schoolgebouwen die kinderen prikkelen om te leren. Bijvoorbeeld met een glijbaan in het klaslokaal. Hij was een van de sprekers gisteren op het onderwijscongres ‘Toekomst van het leren’ in Rotterdam. 

Heppell pleit voor ‘rijke leeromgevingen’, waar kinderen letterlijk kunnen ademhalen. Hij liet een voorbeeld zien van een klaslokaal met planten aan de muur, die voor zuurstof zorgen. Kinderen denken zelf mee over de inrichting bij zijn projecten. En dan ziet een klaslokaal er heel anders uit, met grillig gevormde tafels, het worden kleurrijke en speelse omgevingen. Prettige plekken die kinderen helpen bij wat er volgens Heppell echt toe doet: nieuwsgierigheid prikkelen, uitdagingen bieden, leren om samen problemen op te lossen.

Het kind en zijn persoonlijke ontwikkeling moeten in het onderwijs centraal staan. Dat was een uitgangspunt dat op het hele congres steeds terugkwam. Kennis is ten slotte achterhaald, want alles is op internet te vinden en door de technologische ontwikkelingen verandert de wereld in rap tempo. Het is beter kinderen dáár op voor te bereiden. “Maar vergeet niet om ook gewoon een beetje gek te zijn”, waarschuwde Heppell. “Passie is het allerbelangrijkst in het onderwijs.”

Techniek helpt
Niet alleen een inspirerende leeromgeving, maar ook techniek helpt daarbij. Bijvoorbeeld de app die schoolresultaten meet en per leerling laat zien welke leerstof nog extra aandacht nodig heeft. Zo helpt techniek om kinderen persoonlijker te kunnen begeleiden. Ilja Cornelisz van de Vrije Universiteit vertelde erover. Tijl Koenderink gaf een pitch over zijn School of Understanding waar ‘hoe gaan we met elkaar om’ een belangrijk onderdeel van het lesprogramma is.

‘Creativiteit’ en ‘ondernemerschap’ en ‘goed kunnen samenwerken’, de zogenaamde 21st century skills, het werd vaker en op verschillende manieren genoemd. Maar niet iedereen was er tijdens het congres van overtuigd dat dit het belangrijkste is wat een school moet bijbrengen. Tijdens een lagerhuisdebat kwam publicist Ton van Haperen met de stelling: ‘Een veranderde samenleving betekent niet dat het onderwijs moet veranderen’. Hij noemt de 21st century skills een hype en is wars van ‘nepprojecten waar je niks aan hebt’. Hij kreeg bijval van een stagiair: “Skills als het gebruik van social media leer je ook wel buiten school” en verschillende docenten vonden dat in de gewone taal- en rekenlessen zaken als kritisch denken vanzelf aan bod komen.

Fontys-delegatie
In de zogenoemde break-outsessies kwamen toch vooral weer de vernieuwingen aan bod die op allerlei vlakken worden bedacht om het onderwijs te verbeteren. Een Fontys-delegatie bestaande uit onderwijsconsultant Nienke Meulenbroeks en marketingconsultant Daan van der Velden had een presentatie over studie-uitval. Een groot probleem in het hbo, waar 30 procent van de studenten binnen een jaar stopt en 10 switcht naar een andere studie.

Het blijkt dat studenten die zich goed hebben georiënteerd veel minder vaak uitvallen. Maar 50 procent doet dit niet. “Echt schokkend als je weet dat de helft van onze studenten pas voor het eerst bij ons binnenkomt bij de studiecheck”, vertelde Meulenbroeks.

Pilot online proefstuderen
Daarom is Fontys nu bezig met iets nieuws: een pilot om naast de open dagen en andere ontmoetingsmomenten ook ‘online proefstuderen’ mogelijk te maken. Aankomende studenten blijken zich vaak online te informeren. Als ze via het online proefstuderen beter kunnen ‘ervaren’ wat een studie inhoudt, helpt dat hopelijk bij het maken van een juiste keuze.

Ook virtueel leren wordt in de toekomst mogelijk, aldus Daan van der Velden. “Jongeren kunnen daarmee zelf ervaren hoe het bijvoorbeeld is om voor een klas te staan of in een ziekenhuis te werken.” Meulenbroeks: “En we hopen hen dan ook te verleiden om eerder bij ons langs te komen. Want persoonlijk contact helpt nog altijd het beste.” [Petra Merkx]

Het onderwijscongres ‘Toekomst van het leren’ werd georganiseerd door dagblad NRC. Fontys is partner van dit evenement. Er kwamen 334 bezoekers op af. Meer over de sprekers lees je hier.

Afbeeldingen: bovenste, presentatie van Stephan Heppell; middelste, Bastiaans Geleijnse van Fokke & Sukke maakte ter plekke cartoons; onderste, presentatie Daan van der Velden en Nienke Meulenbroeks.