Eindhoven,
07
november
2019
|
10:15
Europe/Amsterdam

Van binnen naar buiten innoveren

Onlangs hoorde ik het iemand mooi duiden. We komen uit een tijdperk van min of meer schaarste. In het industriële tijdperk hadden veel eigenaren moeite om arbeiders te vinden voor hun fabrieken. Hoe forceer je dan mensen om werk te doen dat niemand wil doen? 'Laat de overheid dat doen', zo is de logica van het communisme. 'Laat het over aan de markt', is de logica van het kapitalisme. Dit is natuurlijk heel zwart/wit gesteld, maar duidt het wel. In essentie gaat het erom dat beide vanuit dwang, extrinsiek werken.

Tegenwoordig leven we in een tijd van overvloed, alleen geld blijft nog schaars door de opzet van het monetaire systeem. In principe hebben we geen dwang meer nodig om banen te vervullen die mensen niet willen. Daarmee kunnen we ruimte geven aan intrinsieke ontwikkeling, met verschillen in tempo en aanbod.

Dat vraagt een flexibilisering van leren (onderwijs). Natuurlijk leren ook voldoende mensen buiten schoolgebouwen, leren is immers altijd en overal mogelijk.

Als je intrinsieke motivatie ruimte geeft, vertrouw je erop dat mensen willen leren. Ik denk dat je dit bij jonge kinderen ziet; zij zijn continue aan het spelen en leren, er is eigenlijk geen onderscheid tussen die twee. Vervolgens gaan ze naar school en wordt het extrinsiek afgedwongen (in het traditionele systeem) om te leren op het tempo en niveau dat extrinsiek wordt aangegeven. Men leert eigenlijk niet op zichzelf te vertrouwen en autoriteit buiten zichzelf te plaatsen.

Momenteel bevinden we ons op een tweesprong. Het oude systeem functioneert niet meer naar behoren en die orde valt (langzaam) uit elkaar. Denk aan wat er dankzij Wikipedia en YouTube gebeurt. De oude orde verdwijnt langzaam maar zeker en een nieuwe orde komt tevoorschijn. Echter: die nieuwe orde is nog kwetsbaar en instabiel. En hoe creëer je die nieuwe orde?

Daarvoor kunnen we kijken naar Wikipedia, een relatief kleine groep mensen maakt het mogelijk dat de rest ervan kan profiteren. Nu is het logisch dat we Wikipedia gebruiken en niet lopen te slepen met encyclopedieën. Zo'n innovatie komt altijd van binnenuit, intrinsiek. Omdat iemand verbindingen ziet en legt, onderzoekt, ontdekt en betrokken is.

Vandaar ook een pleidooi om onderwijs op die manier in te richten, zodat we samen een duurzame samenleving scheppen. Van binnen naar buiten. Tegelijkertijd moeten we en mogen we. Als wij het niet doen, gaat iemand anders het doen. Waar kiezen we voor? Extrinsiek of intrinsiek? Of kan je beide verenigen, of is dat onmogelijk en is het juist zwart-wit?

Video's die mij hierbij inspireerden:

Martijn Derksen is werkzaam bij Fontys Educatief Centrum en de minor Embrace TEC van Fontys PULSED.

Reacties 1 - 1 (1)
Bedankt voor uw bericht.
Lex Hupe
22
November
2019
Is wikipedia van binnenuit opgezet? Ik denk eerder van buiten het systeem. Leraren plaatsen hun lessen op Youtube, buiten het reguliere systeem waarin ze functioneren. Let's talk!
Martijn
06
January
2020
Hej Lex. Waar van binnenuit betrekking op heeft is iemand z'n binnenwereld, zijn/haar verbeelding. Zo komen nieuwe dingen in onze wereld, ze komen voort uit onze dromen; intrinsiek. Al dan niet vanuit onvrede met het huidige systeem. Het is (nog) niet logisch dat bedrijven werken aan hun eigenoverbodigheid. Behalve Apple dan, die zich afvroeg wat de iPod overbodig zou maken en toen met de iPhone kwam.