Vaak lichamelijke klachten voor studenten verpleegkunde

Staan, vooroverbuigen, zakken. Een verpleegkundestudent doet het tijdens een gemiddelde stage of praktijkles meerdere keren per dag. Uit onderzoek is gebleken dat dit bij velen tot lichamelijke klachten kan leiden, maar hoe zit dat bij Fontysstudenten?

De betreffende studie is uitgevoerd door Hogeschool Rotterdam en de Erasmus Universiteit. Onderzoekers zijn tot de conclusie gekomen dat vier op de vijf verpleegkundestudenten last hebben van spieren, gewrichten of pezen. Oorzaak: werkzaamheden die ze voor hun opleiding moeten uitvoeren. In zeldzame gevallen gaat het zo ver dat studenten hun opleiding uitstellen, of er in het ergste geval zelfs van afzien.  

Rugklachten 
Voor Miriam, tweedejaars student Verpleegkunde bij Fontys, komen de bevindingen niet uit de lucht vallen. “Ik heb van anderen gehoord dat ze hier ook last van hebben”, vertelt ze. “Zelf kamp ik nu niet met klachten omdat we momenteel geen stages hebben. Maar als ik in het ziekenhuis ben en niet ergonomisch te werk ga, kan ik rugklachten krijgen.”   

Haar klasgenoot Louise beaamt dat: “Je kan last van je rug krijgen als je vaak voorover gebukt staat. Dat belemmert je in je werk. Fontys benadrukt daarom dat je ergonomisch moet werken. Dat wil bijvoorbeeld zeggen dat je het bed van een patiënt op heuphoogte moet zetten zodat je niet constant vooroverbuigt.”   

Ervaring  
Maar zijn de klachten zó erg dat ze overwegen te stoppen met hun studie of eventueel – als hun diploma eenmaal op zak is – ander werk gaan zoeken? “Nog niet”, zegt Lonne. 

“Wij zitten nu in ons tweede jaar. Ik heb er nog niet veel last van gehad. Tijdens onze stage vorig jaar was het de eerste keer dat we in het werkveld kwamen te staan. Het zit nog niet voldoende in ons systeem om een bed van een patiënt omhoog te zetten. Ik denk dat hoe langer je het doet, hoe meer je eraan gewend raakt om ergonomisch te werken.”  

Huisarts 
Tom weet dat als laatstejaars student ook. Hij werkt nu twee jaar in een verpleeghuis. "Daarvoor heb ik nooit te maken gehad met klachten die aanblijven, maar sinds vorig jaar is daar wel sprake van. Sterker nog, ik kom net van de huisarts omdat ik last heb van mijn knie, wat – denk ik – mede is veroorzaakt door het werk dat ik doe.”

Vooral het draaien, keren en omrollen van patiënten kunnen volgens Tom belastende taken zijn. “Ik ben er echt van onder de indruk hoe zwaar het vak is”, vervolgt hij. “Ik ben 45 jaar en dus niet meer de jongste, maar ik ben vrij sterk, heb nooit ergens last van gehad en ben fit. Vroeger liep ik honderd kilometer aan een stuk hard. Ik kan wel wat aan, dus ben er eerlijk gezegd een beetje van geschrokken.”  

Tips 
Toms doel is ‘om nog vijftig jaar door te kunnen’. En om dat te kunnen bereiken, wordt alles uit de kast gehaald om zo ergonomisch mogelijk te werk te gaan. 

“Ik lees de nodige protocollen, let op mijn houding, gebruik zoveel mogelijk liften, probeer mijn eigen wijsheid toe te passen. En natuurlijk krijg je vanuit de opleiding ook de nodige tips mee.” 

Bovendien is Tom niet van plan om de rest van zijn werkzame leven fysiek zwaar werk te blijven doen. “Ik ga wel keuzes maken in de zin dat ik niet altijd in de dagelijkse zorg zal staan. Als je als verpleegkundige in het ziekenhuis staat, heb je die keuze vaak niet. In het verpleeghuis wel. Daar heb je al vrij snel een leidinggevende functie, of een rol als teamleider. Maar ook meer dagdiensten in plaats van onregelmatige diensten” [Karen Luiken]