Toch geen ‘vloedgolf’ aan nieuwe eerstejaars

De universiteiten lijken ook komend jaar minder eerstejaars bachelorstudenten te trekken. Dat is tegen de verwachtingen in, gezien de terugkeer van de basisbeurs. Het hbo groeit nog licht, maar bij Fontys is tot nu toe een kleine daling te zien. 

In principe moeten studiekiezers zich vóór 1 mei aanmelden bij een bachelorstudie in het hoger onderwijs. Voor opleidingen met een selectie moet dat zelfs nog eerder. Dus begin mei wordt meestal duidelijk wat de trend voor komend jaar is.

Het scheelt niet veel, maar de universiteiten hebben momenteel 1,6 procent minder voorlopige aanmeldingen dan vorig jaar rond deze tijd. Het gaat om ongeveer tweeduizend potentiële studenten.

De bacheloropleidingen van hogescholen staan 0,9 procent in de min, met ruim 1.200 vooraanmeldingen minder. Daar tegenover staat een groei van de tweejarige associate degrees (AD's), die voorlopig 1.700 aanmeldingen extra hebben. Dat zijn de gewogen aanmeldingen, zoals dat heet, van 8 mei.

Voor Fontys zijn die cijfers iets anders. In twee opzichten, allereerst zijn ze niet gewogen. En ten tweede van minder gunstig. Bij de bachelors bedraagt de daling tot dus ver 3,2 procent: er hebben zich 374 minder studenten-in-spe aangemeld dan vorig jaar.  Wel is het aantal AD's gegroeid met 10,2 procent en de masters zelfs met 14,3 procent. In absolute aantallen is dat overigens niet zo veel: het gaat dan om 43 en 92 aanmeldingen meer dan vorig jaar. 

Alles kan
Let wel, er kan nog van alles gebeuren. Vorig jaar telden de universiteiten om deze tijd 108 duizend voorlopige aanmeldingen, terwijl er uiteindelijk maar 60 duizend nieuwe bachelorstudenten aan de start verschenen. 

Een flink deel valt dus af. Datzelfde gebeurt ook altijd in het hbo. Van de 141 duizend voorlopige aanmelders bleven er maar 91 duizend over. Dat zijn er maar liefst vijftigduizend minder.

Voor Fontys is dat wel helder. Precies een jaar geleden telde de hogeschool in totaal 11724 bachelor aanmelders. In week 40 van 2022 waren er daar nog 10880 van over, 8 procent minder dus. 

“Het klopt inderdaad dat de vooraanmeldingen op dit moment iets in de min staan ten opzichte van vorig jaar”, erkent universiteitenvereniging UNL. “Maar het is voor ons nu nog te vroeg om conclusies te trekken of te gissen naar de oorzaken.” Ook de hogescholen dichten de vooraanmeldingen een geringe voorspellende waarde toe.

Of dat zo is, daar valt over te twisten. Het zijn en blijven aanmeldingen en dus hebben ze wel degelijk een bepaalde voorspellende waarde. Zo is te zien dat bij de universiteiten het aantal aanmeldingen van buitenlandse studenten, met name van buiten Europa, met 6,4 procent is afgenomen. Bij het hbo is juist sprake van een stijging met 3 procent.  

Dip
Toch waren de verwachtingen anders. De dip van afgelopen jaar zou maar tijdelijk zijn, dachten sommige bestuurders. Sommige jongeren stelden het studeren gewoon een jaartje uit omdat ze vanaf september 2023 weer een basisbeurs krijgen. 

Maar van een ‘golfje’ aan studenten in september 2023 lijkt nu nog geen sprake. De eerste tellingen van daadwerkelijke inschrijvingen komen meestal eind oktober. Na correcties en controles volgen dan in het voorjaar de definitieve cijfers.

Voor de hogescholen ligt sowieso een krimp van het aantal bachelorstudenten in het verschiet. En al helemaal in het zuiden van het land, dus ook in de ‘Fontys-regio’, aangezien hier de komende jaren een fikse demografische afname van jongeren te wachten staat. 

De krimp is een van de onderwerpen die minister Dijkgraaf van Onderwijs bij de hoorns wil vatten in zijn aangekondigde ‘toekomstverkenning’. 

Maar de hogescholen bieden wel steeds meer Ad-opleidingen aan, die bedoeld zijn als studies tussen mbo-4 en hbo-bachelor in. Deze tweejarige associate degrees blijven nog altijd groeien. Ze staan nu zelfs 22 procent in de plus. [HOP/Jan Ligthart]