Techniek en kunst in een snelkookpan

Kunst en techniek, traditioneel zijn het gescheiden werelden. Via een minor en workshop probeert Fontys Hogeschool Engineering toch een brug te slaan tussen deze twee domeinen. Docent Elektrotechniek Harold Benten: “Juist de verbinding van die twee levert veel op.”

Benten coördineert de minor Be Creative, die techniek- en kunststudenten van Fontys stimuleert om hun perspectief te verbreden. Voor één programma-onderdeel is deze week Amerikaanse hulp ingevlogen. Sean Hickey en Peter Torpey ‒ beiden werkzaam aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) ‒ verzorgen de vijfdaagse workshop ‘Blikwisseling’.

Win-win
“Het loont om techneuten uit hun overgestructureerde werkproces te halen en hen speelser te laten denken”, vertelt Torpey. Op hun beurt krijgen kunststudenten, die zich soms een beetje blindstaren op hun creatieve idee, een zetje richting concrete uitvoering. Sean Hickey: “Het zoeken van de onderlinge verbinding loont. Het zorgt aan beide kanten voor een verrassende, nieuwe kijk. Dat geeft de studenten niet alleen energie, maar leidt hopelijk ook tot verfrissende, innovatieve concepten.”

Bij de presentatie van de moodboards die de 19 deelnemende studenten deze ochtend maken is het traditionele onderscheid nog goed te zien. Waar de visualisaties van de techneuten bestaan uit strak begrensde structuren, zijn die van de creatievelingen chaotischer en gewaagder. Harold Benten kan er wel om lachen. “Eigenlijk stappen studenten deze week een beetje in een snelkookpan. Het moment dat ze uit hun comfortzone stappen komt vanzelf.”

Filosofischer
Overigens zijn de techniekstudenten (15 deelnemers) ver in de meerderheid. Volgens Benten is het grote pluspunt van deze week dat deze technici in razend tempo een concrete ontwerpoplossing moeten vinden. “In de vorm van een hackathon bouwen ze een prototype van een product dat inspeelt op een klantbehoefte. Normaal doen ze daar een half jaar over. Nu gaat het in twee dagen.”

Ook derdejaarsstudent Engineering Tycho Orelio wordt hierdoor getriggerd. “Ik geloof dat die snelheid kan zorgen voor verrassende inzichten. Ik sta daarvoor open. Volgens mij ben ik toch al niet zo’n typische techneut met oogkleppen op.” Wanneer is deze workshop voor hem geslaagd? “Ik hoop deze week te leren als het ware wat filosofischer te kijken, en meer het grote geheel te zien.”

Kleuters
Peter Torpey en Sean Hickey verzorgen deze workshop al langer en zien de traditionele tussenschotten tussen kunst en techniek langzaam verdwijnen. “Het wordt vloeiender. Vroeger was het bijvoorbeeld lastiger om techneuten hun denkwijze te laten visualiseren op een moodboard. Die drempel is nu al een stuk lager: studenten durven meer af te gaan op hun gevoel.”

De wisselwerking kunst-techniek wint ook in het onderwijs meer veld. Zo werkt promovendus Hickey op het Media Lab van MIT aan manieren om kleuters spelenderwijs met beide disciplines in aanraking te brengen.

Aftasten
“Je moet de minor ‘Be Creative’ ook een beetje zien als een proeftuin”, vult Harold Benten aan. “De creatieve kant is een aspect dat we langzaam meer ruimte moeten geven in ons curriculum. Tijdens workshops als deze kunnen we een beetje aftasten in welke vorm dat zou moeten.”

Dat beide werkvelden in onze beleving vaak gescheiden zijn, vindt Benten onterecht. “Techniek is óók creatief, en stoelt op de kracht van ideeën. Alleen: het kunstige van techniek zie je vaak niet. Het zit verstopt in een kabel of in een ander omhulsel. Hopelijk helpen deze minor en workshop ook om die kant van techniek zichtbaarder te maken.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]