Even voorstellen: genomineerden Fontys Docent van het Jaar (1)
Vooruitlopend op de landelijke ‘Docent van het Jaar’-verkiezing houdt Fontys Hogescholen traditiegetrouw haar eigen voorverkiezing. Vanuit de verschillende instituten zijn inmiddels negen docenten voorgedragen. Bron stelt ze trio-gewijs voor. Vandaag deel 1: Cyriel Gielen, Suzanne Sterk en Michael Swachten.
“Details maken het verschil” 
Cyriel Gielen (Fontys Hogeschool Pedagogiek)
Docent Opvoedingsondersteuning Cyriel Gielen werkte lang in het speciaal onderwijs. “Daar leer je om écht in contact te zijn met leerlingen.” Hier bedacht Gielen ooit zijn rotsvaste onderwijscredo: Ik zie je zitten, letterlijk en figuurlijk. “Met studenten doe ik vandaag de dag exact hetzelfde. Ik vraag me af wat er in hun hoofd omgaat en geef waar mogelijk een positieve stimulans.”
Die empathische benadering vindt Gielen volstrekt natuurlijk: “Kleine moeite, maar de opbrengst is des te groter.” Zo loopt hij weleens een afgeladen tentamenzaal binnen voor het geven van een snelle peptalk. “Even een hart onder de riem steken. Vanzelfsprekend toch?
Extra leuk om later van studenten te horen: Wow, dat doet verder niemand!” Studenten moeten goed in hun vel zitten, pas dan zijn ze in staat om optimaal te presteren, aldus Gielen.
Cyriel Gielen heeft een hekel aan de zesjescultuur. “Jezelf afremmen, er niet 100 procent voor gaan, kost óók energie. Een student die erin slaagt om zijn/haar intrinsieke motivatie aan te boren, voelt zich veel vrijer.”
Eén van de dingen waar hij zelf het voorbije jaar veel plezier uit putte ‒ en die zijn studenten expliciet noemen in hun nominatie ‒ is de minor ‘Pedagoog in de Sport’. “Sportverenigingen zien steeds meer kinderen binnenkomen met gedragsproblemen. Ze luisteren niet en gedragen zich individualistisch.”
Gielen bedacht een programma dat coaches extra pedagogische ondersteuning biedt, waarmee ze dat negatieve gedrag kunnen tackelen. “Een doorslaand succes. PSV heeft zeven van onze studenten in huis gehaald, en ook NOC*NSF haakt aan. Haast dagelijks krijg ik telefoon van sportverenigingen overal in het land. Elke keer weer een verrassing.”
“Heb je een baaldag? Zeg het gewoon”
Suzanne Sterk (Fontys Hogeschool HRM en Psychologie)
Docent Suzanne Sterk is van veel markten thuis: “Binnen Toegepaste Psychologie kan ik eigenlijk alles geven, maar ik heb een zwak voor vakken rond gedragsbeïnvloeding en onderzoek.”
Haar geheim, naar eigen zeggen: “Ik ben er voor mijn studenten, en laat merken dat ze bij me terechtkunnen.” Daarnaast wil ze hun zelfinitiatief aanwakkeren. “Ik zie graag dat studenten zelfstandig nadenken. Ze zitten hier niet voor mij, maar voor zichzelf.”
De ‘ideale’ docent moet zich volgens Suzanne kwetsbaar durven opstellen. “Weet je iets niet of heb je een baaldag? Waarom zou je dat niet gewoon uitspreken, niet alleen naar collega’s maar ook richting studenten.”
Juist omdat docenten vaak nogal wat van een student verwachten, moeten ze volgens Sterk ook hun menselijke gezicht tonen. “Ik doe stagesupervisie en ben studieloopbaanbegeleider. Juist in die rol werkt dat geven en nemen prima. Als je je openstelt, krijg je ook veel terug.”
Sterk is pas drie jaar docent. “Juist daarom ben ik zo trots op die nominatie. Blijkbaar doe ik toch iets goed…” Hiervoor was ze actief als internationaal springruiter. “Naarmate ik ouder werd, groeide de wens om vaker thuis te zijn.” Een deeltijdstudie Toegepaste Psychologie leidde uiteindelijk tot het docentschap.
Ziet ze parallellen tussen haar vorige en huidige carrière? “Ik behandel mijn studenten hetzelfde als mijn paarden, eerlijk, direct en met een beetje liefde. En, beiden lijken wel op elkaar. Ze reageren hetzelfde op aandacht en warmte.”
"Gaaf onderwijs"
Michael Swachten (Fontys Hogeschool Management Economie en Recht)
Gevraagd naar zijn ‘geheim’ zegt Michael Swachten: “Ik heb geen geheimen - ik ben altijd open naar studenten en deel volop.” Toch snapt hij wel waar de sleutel ligt voor zijn nominatie. “De student staat voorop. Ik ben hier om hen gaaf onderwijs te geven.”
In het geval van Michael gaat het bij dat ‘gave’ onderwijs om vakken als bedrijfseconomie en privaat en publiek recht. “Sommigen zien die juridische materie als ‘taai’. Maar juist als je kijkt vanuit de belevingswereld van de student, breng je de stof tot leven. Neem een begrip als Onrechtmatige daad. Abstract? Niet als je het koppelt aan een aanrijding die je ziet gebeuren in de pauze.”
Naast zulke alledaagse voorbeelden, put Michael uit zijn eigen ondernemerschap om studenten warm te maken. “Mijn bedrijf is onder meer actief in (juridische) bedrijfsadvisering. Regelmatig breng ik casesen klanten mee naar Fontys. Ook op die manier merken studenten hoe relevant hun vak is.”
Michael ziet de wensen en behoeften van studenten in rap tempo veranderen. “Neem de manier waarop ze informatie vergaren. Toen ik zes jaar geleden begon als docent, waren boeken een gangbare bron. Inmiddels laten steeds meer jongeren ze links liggen.” Om op dit punt maatwerk te leveren, voorziet Michael zijn studenten bijvoorbeeld van inhoudelijke artikelen op ‘Nu.nl-lengte’. “Of ik laat ze zelf gericht informatie zoeken. Voor mij één van de kernvaardigheden voor de docent van de toekomst: snel je weg vinden in (digitale) media.”
Michael is verrast door de nominatie. “Ons instituut biedt onderdak aan drie nogal verschillende opleidingen. Ik waardeer het daarom dat de nominatie ‘instituutsbreed’ is.” Als coördinator van de gezamenlijke propedeuse probeert hij de verbinding tussen de drie poten te versterken. “In die rol ben ik goed zichtbaar. Misschien heeft dat zijn steentje bijgedragen... In ieder geval zie ik die nominatie als een eer.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]
De ‘Fontys Docent van het Jaar 2019’ wordt bekendgemaakt tijdens de Nieuwjaarsontmoeting op maandag 7 januari 2019. De winnaar stroomt door naar de landelijke verkiezing in april.