Studenten maken kunstfestival in Zuid-Afrika

Zeven Tilburgse kunststudenten zetten dit weekend een Zuid-Afrikaanse dorpje op zijn kop. Aan de hand van voorwerpen van inwoners maakten ze, samen met lokaal talent, ‘The Darling Collection’: 35 performances tijdens een driedaags festival.

_{Door Marten van de Wier}

De studenten van Fontys Hogeschool voor de Kunsten zitten in Darling, op een uurtje rijden van Kaapstad. Ze zijn van uiteenlopende disciplines: jazz, theater, dans, beeldende vorming en vormgeving. Ook Rockacademiestudent Jaro Heijster werkte de afgelopen zes weken in het dorp met 10.000 inwoners.

Jaro heeft ‘heel veel zin’ in het festival The Darling Collection, deze vrijdag, zaterdag en zondag. “Het is ook heel gek, want daarna is het voorbij. Over een week zit ik weer in Nederland.” Jaro produceert muziek op zijn laptop. “Iedereen denkt dan meteen aan dance of techno, maar ik heb een hele band in mijn laptop zitten”, zegt hij. Het is de derde keer dat een groep Fontys-studenten het festival organiseert. "We zitten in een grote tent waar ruim tweehonderd man inpassen. Vorig jaar zat het helemaal vol, heb ik gehoord", zegt Jaro. 

Betekenisvolle voorwerpen
De studenten verzamelden 35 objecten die van betekenis zijn voor de dorpsbewoners. Ieder kreeg er daarna vijf toegewezen. “Ik ging aan de slag met de medailles die een trotse vader had ingebracht. Zijn zoon had ze gewonnen met hardlopen. Ik heb een elektronisch muziekstuk van 4,5 minuut gemaakt: net zo lang als die jongen loopt op de 1500 meter. In het begin hoor je adem en een hartslag, en die versnellen tijdens zijn sprint”, vertelt Jaro.

Zwarte en witte voeten
Een student vormgeving (ArtCoDe) maakte bij het stuk van Jaro een video met beelden van voeten, en het gezicht van de hardlopende jongen. “Ik heb daar allerlei verschillende voeten in laten terugkomen: jong, oud, zwart en wit”, zegt Jaro. “Omdat de verschillen tussen de zwarte en witte bevolking hier nog vrij groot zijn. Het witte deel woont aan de ene kant van het spoor in de goede wijk, het zwarte deel aan de andere kant in een iets minder goede wijk, of verderop in een township.”

Samen met Marius Vlotman, de Zuid-Afrikaan die de groep assisteert bij de contacten met de inwoners, nam Jaro een reggaenummer op, naar aanleiding van een puddingschaal en een etagère die een inwoonster had geërfd. En Jaro maakte ook muziek gebaseerd op een ‘dance ribbon’, een lintje aan een stok waar mensen mee dansen tijdens kerkdiensten. “McLaren Msambo, een van de lokale talenten, gaat op dat nummer ‘preachen’. Wat geweldig aan hem is: hij heeft geen schaamte. Ik heb van hem geleerd dat je gewoon met overtuiging moet zingen, ook al is het vals.”

dARTling
De lokale talenten doen niet alleen mee aan de performances van de Jaro en zijn collega’s: ze treden ook zelf twintig keer op tijdens het festival. Dit project, onder de naam dARTling, werd begeleid door twee andere Fontysers: studente Laura Lijbers en oud-studente Laura Jonkers.

“We hebben zes weken bijna geen privacy gehad”, vertelt Jaro. “We werken hier in een kleine ruimte, maar dat is tof, want je kunt heel snel een beroep doen op de expertise van je medestudenten. Ik zou anders niet zo snel met video werken. En ik heb veel geleerd van de manier waarop mijn collega, die beeldende vorming studeert, nadenkt over zijn werk.”

'Komt wel goed'
Het contact met de inwoners van Darling zorgde volgens Jaro voor ‘een nieuw perspectief’. “Religie speelt een hele grote rol. Iedereen gelooft hier. En ze zijn niet zo punctueel: het is altijd de vraag of en hoe laat mensen komen voor een afspraak. Het idee is: het komt wel goed. En dat is ook iets moois.”