Student stopt vaker ná eerste jaar

Studenten stoppen niet alleen in hun eerste studiejaar, maar vaak ook daarna nog. Het aantal ‘vroegtijdige studieverlaters’ is zelfs het grootst in het tweede, derde en vierde jaar. Dat blijkt uit recente cijfers van het Onderwijsministerie en DUO. Hoe komt het dat studenten dan pas weten dat ze verkeerd hebben gekozen?

“Studenten durven het niet toe te geven als ze de studie niet leuk vinden”, zegt Evelyne Meens, onderzoeker en beleidsadviseur bij Dienst Studentenvoorzieningen van Fontys.

“Studenten zijn meestal gemotiveerd voor het beeld dat ze hebben van de opleiding en dit kan sterk afwijken van de werkelijkheid.”

Geen bewuste keuze
Meens denkt dat studenten hun opleiding niet bewust genoeg kiezen. “Op het moment dat jongeren daarmee bezig zijn, lijkt het niet zo relevant voor ze. Ze zijn bezig met vakantieplannen en de directe interesse mist. Dit ligt aan het brein van de aankomende student dat nog in volle ontwikkeling is.”

Het komt volgens haar niet alleen door de student, dat verwachtingen tegenvallen. “De school schetst ook niet altijd een correct beeld van de opleiding. Ook als een student alle open dagen heeft bezocht, heeft hij nog steeds geen idee wat de studie inhoudt.”

Ze denkt dat studenten vaak gewoon iets kiezen, omdat ze zichzelf weinig of niet goed oriënteren. “De realiteit kan hierdoor anders zijn dan dat je verwacht. Net als alle andere levenskeuzes als een baan of relatie, weet je pas of je de juiste keuze maakt als je erin zit.”

Niet representatief
Meens denkt ook dat het eerste studiejaar niet altijd representatief is voor de rest van de studie. “Dus dat studenten er pas later achterkomen wat de studie écht inhoudt, wat je ermee kunt worden of dat ze dan pas het niveau van de opleiding ervaren.”

Een andere reden is dat studenten in het eerste jaar nog niet durven toe te geven dat ze de studie minder leuk vinden of echt iets anders hadden verwacht. Met het idee stoppen = falen.“Op een gegeven moment kun je er niet meer omheen dat het de verkeerde keuze was en besluit je in jaar twee, drie of vier alsnog te stoppen”, zegt Meens. Ze denkt ook dat studiestress door onder meer het leenstelsel het moeilijker maakt voor de huidige student.

Bijsturing
Hiervoor heeft Meens een oplossing. Ze is onderhand al bezig met de vierde editie van de ‘Startthermometer’, een online reflectie-instrument. Met deze test wordt ervoor gezorgd dat een nieuwe student even stil staat bij zijn studiekeuze. Het is één van de ‘Studiesucces-projecten’ van Fontys.

“Het doel hiervan is om te checken of deze opleiding wel bij de student past. In de uitslag worden suggesties gegeven voor een goede studieroute. Voel je je niet op je plek? Dan word je bijgestuurd.”

Hiermee bedoelt ze dat er een gesprek komt met de studiecoach om te kijken of er iets kan verbeteren. “Als je bijvoorbeeld een opleiding verpleegkunde doet en niet met je handen aan iemand wil zitten, dan zit je waarschijnlijk fout.” Ook worden studenten soms doorgestuurd naar experts of trainingen.

Stoppen is geen falen
Er zijn twee dingen die Meens graag  wil meegeven aan de studenten die denken niet op de goede plek te zitten. “Eén: stoppen wordt gezien als falen, maar het is geen falen.

Twee: als je echt denkt dat je niet de juiste keuze hebt gemaakt, trek dan aan de bel. Hoe langer studenten wachten, hoe groter de twijfel wordt. Onderneem actie! Zo kunnen we je sneller doorverwijzen naar de juiste plek, je tweede keuze is meestal de goede als je er op een bewuste manier mee omgaat.” [Kasper Wienk]