Steeds meer studenten betrapt op plagiaat

Steeds vaker worden Fontys-studenten betrapt op het plegen van plagiaat in het werk dat zij inleveren. Dit heeft tot gevolg dat ook de beroepscommissie, die zich buigt over het bezwaar dat studenten maken tegen de opgelegde sanctie, het drukker heeft.

Gespecificeerde cijfers heeft jurist Jacqueline Janissen van de Fontys-Dienst Onderwijs en Onderzoek (O&O) niet tot haar beschikking. “Maar de examencommissies van de opleidingen ontdekken veel plagiaatzaken”, weet zij. Volgens haar is dat beeld ook landelijk te zien.

Onvoldoende les hierin
Tijdens hun beroepszaak schermen studenten er nogal eens mee dat zij onvoldoende les hebben gekregen over auteursrechtelijk beschermd materiaal. De afdeling Juridische Zaken van de dienst O&O en de beroepscommissie doen daarom een appél op het management van opleidingen om te zorgen dat hun studieprogramma ook op dit punt op orde is.

Bij enkele hogescholen van Fontys is dit al goed geregeld volgens de jurist. Bijvoorbeeld bij Journalistiek en Academy for Creative Industries, die veel met auteursrecht te maken hebben. “Maar ik kan me voorstellen dat er ook opleidingen zijn waar ze studenten enkel meegeven om hiervoor de APA-richtlijnen (voor correcte bronvermelding, red,.) te raadplegen.”

Straffen niet mals
Studenten die door een examencommissie betrapt worden op plagiaat, wordt een straf opgelegd die niet mals is en zwaarder wordt naarmate de studie vordert. Hun werk wordt altijd ongeldig verklaard en moet opnieuw worden gedaan.

Als een student een aantekening heeft al eerder te hebben geplagieerd, kan de sanctie in stappen worden verhoogd: van drie maanden tot een jaar lang geen tentamens mogen maken. Bij zeer ernstige fraude kan een student van de opleiding worden gestuurd, maar dat heeft Janissen nog niet meegemaakt.

Aanvechten
Zij is ook secretaris van het College van Beroep voor de examens (Cobex), waarbij studenten hun straf kunnen aanvechten. “Zij beroepen zich er daar vaak op dat ze zich er niet van bewust waren. Maar studenten moeten daar in het begin van hun opleiding een instructie over gehad hebben. De opleiding moet ook kunnen aantonen dat ze die hebben gegeven.”

De opkomst van het internet heeft zeker bijgedragen aan het plegen van plagiaat, aldus de jurist. “Vroeger was het niet zo makkelijk om dingen over te schrijven. Maar de pakkans was ook veel kleiner.”

Tegenwoordig worden geautomatiseerde plagiaat-checkers gebruikt voor het digitaal opsporen van dit soort fraude, zoals Ephorus. “Maar het komt ook voor dat een docent het ontdekt omdat-ie een tekst al eens ergens anders heeft gelezen”, weet Janissen. [Tim Durlinger]