Social influencers zetten jongeren aan tot ingrepen
Modevloggers die jongeren verleiden tot cosmetische ingrepen - gevaarlijk of logisch anno 2018? Vierdejaars studente Communicatie Lisanne Hamers verdiepte zich in die vraag.
Voor haar opleiding moest Hamers een paper schrijven over een Trending Topic op Twitter. Ze koos iets waarvoor ze zelf soms ook gevoelig is: de invloed van social influencers. “Ik wilde het onderwerp toespitsen op het huidige schoonheidsideaal. Dan kom je al snel op het promoten van cosmetische ingrepen en de gevaren daarvan.”
Kritiekloos
Hamers ging in gesprek met meiden en jongens uit ‘Generatie Z’ (geboren tussen 1996 en 2010). Deze doelgroep kiest steeds sneller voor cosmetische ingrepen als lip fillers en botox. Dat blijkt mede ingegeven door populaire vloggers als Monica Geuze en Laura Ponticorvo. “Hun invloed is enorm”, zegt Hamers.
“Veel jongeren slikken alles wat zij zeggen voor zoete koek. Ze kijken dagelijks naar modevlogs en zien de makers als een verlengstuk van henzelf. Het is opvallend met hoeveel warmte ze spreken over ‘Monica’ of ‘Mascha’. Net of ze hen persoonlijk kennen.” De kritiekloze houding van veel volgers valt meteen op. Hamers herkent zichzelf daar niet in: “Ik ben zelf 23, maar merk dat ik een stuk nuchterder naar die filmpjes kijk. Met meer afstand en relativering. Ook haal ik de gesponsorde items er meteen uit.”
De vloggers vertellen niet alleen over kleding en make up, maar ook over cosmetische ingrepen. Die vinden soms zelfs on camera plaats. Daardoor verdwijnt volgens Hamers het taboe dat toch altijd nog rond deze industrie hing. “Het was toch iets voor Hollywood-sterren die wel meer maffe dingen deden. Maar veel jongeren vinden botox en lip fillers langzamerhand doodnormaal.”
Minimum leeftijd
Dat is iets waarbij je volop vraagtekens kunt zetten. “Jongeren laten zich heel snel beïnvloeden. 
Niet alleen door de vloggers, maar ook door vrienden die een ingreep laten doen.” De minimumleeftijd voor een cosmetische ingreep zonder medische noodzaak staat nu nog op 18 jaar. Volgens Hamers ligt die grens misschien wel te laag. “Ik sprak een psycholoog die ervoor pleitte om die leeftijd te verhogen naar 21. Hij gaf aan dat mensen van 18 vaak nog onvoldoende de gevolgen van zo’n ingreep kunnen beoordelen.”
Een andere bron van zorg is de houding van de behandelend artsen. Zo stuurde het consumentenprogramma Kassa recent nog een 16-jarig meisje langs bij zes klinieken. Drie behandelend artsen waren bereid om haar een behandeling met lip fillers te geven. Naar aanleiding daarvan gaf de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) aan nader onderzoek te gaan doen. Hamers: “Je zou denken dat juist de behandelende artsen hier hun verantwoordelijkheid nemen.”
Banners
Wat kunnen we volgens Hamers doen om deze trend te stoppen? “In Nederland gaat de Reclame Code Commissie steeds kritischer naar de vloggers kijken. Naast regels voor verborgen reclameboodschappen, kun je ook denken aan banners die waarschuwen voor de risico’s van bepaalde ingrepen.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]
De paper van Lisanne Hamers verschijnt binnenkort op haar blogpage.