Rosalie Reichardt: 'Werkgeluk is een keuze'

Werkgeluk is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Of het nu om je studie of werk gaat. Ook niet voor Fontysdocent en onderzoeker Rosalie Reichardt. Zij doet onderzoek naar werkgeluk en leiderschap en kwam erachter dat maar liefst 20 procent van het werkgeluk afhangt van je leidinggevende.

Bij binnenkomst walmt de geur van kruidkoek door de ontvangsthal. Hal? Het is eigenlijk meer een café, met gekleurde loungestoelen en banken met kussens. Planten, boeken, posters en beeldjes maken de ruimte huiselijk. Verderop staan een pooltafel en een speelkast. Wat is dit voor een plek? Hier, in dit bedrijfsverzamelgebouw in Helmond, huist het Sociaal Innovatie Centrum van Fontys HRM en Toegepaste Psychologie. Kortweg: het SIC Werkgeluk.

Het is inderdaad een fijne werkplek, beaamt Reichardt, die als onderzoeker verbonden is aan het lectoraat Industrial Engineering and Entrepreneurship. Een perfecte omgeving om onderzoek te doen naar werkgeluk en leiderschap. Sinds enkele maanden trekt Reichardt op met vijftien studenten en hun vaste begeleiders Ellen van Stralen en Eveline Kersten. Deze groep voert op verzoek van bedrijven en organisaties opdrachten uit die draaien om werkgeluk. Maar wat is werkgeluk eigenlijk? Een fijne werkplek, borrels en die pooltafel op kantoor?

Passie 
“Nee”, benadrukt Reichardt. “Werkgeluk gaat over de passie die je voelt voor je werk of studie. Het gaat om de relatie met je leidinggevende en collega’s of medestudenten en docenten. En de ruimte die er is om jezelf te kunnen ontwikkelen.” Uit recent onderzoek van Reichardt blijkt dat maar liefst 20 procent van het werkgeluk van mensen wordt beïnvloed door de leidinggevende. “Ik kon het niet geloven, zo veel”, zegt de onderzoeker.  “Als je doorvraagt willen mensen wel vaak wat aan hun werkgeluk doen, maar ze weten niet hoe. En leidinggevenden vinden het heel lastig om naar zichzelf te kijken.” [tekst gaat verder onder de foto] 

Werkgeluk lijkt een hype. Type het in op google of sociale media en de lijst hits lijkt eindeloos. Toch noemt Reichardt zich een pionier. Ze miste in bestaande onderzoeken en literatuur vaak één belangrijk element: verbinding. “Echte verbinding”, corrigeert Reichardt. “Tussen leidinggevenden en werknemers, studenten en docenten, maar ook onderling. Ga het gesprek aan en vraag hoe het écht met iemand gaat. Neem de tijd, toon oprechte interesse en durf je kwetsbaar op te stellen.” Ofwel: wie zich openstelt, opent de deur naar verandering.  “Werkgeluk klinkt heel groot, maar het zit in kleine dingen.”

Publiek
Reichardt wil mensen handen en voeten geven hoe ze aan de slag kunnen gaan met hun werkgeluk of dat van hun team. Om een zo breed mogelijk publiek te bereiken publiceert ze niet alleen over haar onderzoek, maar maakt ze ook podcasts, schrijft ze blogs, geeft ze lezingen, workshops en trainingen en organiseert ze events. Ook begeleidt Reichardt studenten in haar rol als jobcoach.

“We leven in een moeilijke tijd. Hobbelen van crisis naar crisis. En stellen veel eisen aan onszelf en elkaar. Veel jongeren ervaren druk of kampen met depressie.” Tijdens de coronapandemie deed Reichardt ook onderzoek naar het werkgeluk van mensen. Daaruit kwam naar voren dat vooral mensen die alleen zijn zonder kinderen, dus ook studenten, minder plezier en voldoening haalden uit hun werk. Volgens de onderzoeker is hier nog geen kentering in gekomen.

Experimenteren
“De meeste mensen geven aan dat ze hybride leren en werken prima vinden. Toch blijkt dat niet uit hun werkgeluk. En dat is verklaarbaar. Neem deze vergelijking: het is gemakkelijker om op de bank te blijven liggen dan naar de sportschool te gaan. Maar elke keer als je wel gaat, voel je je energieker. Zo is het ook met werken en studeren: als je naar school of kantoor gaat, haal je meer uit jezelf en uit contact met anderen.”

Binnenkort komt Reichardt met een publicatie over het onderzoek naar werkgeluk en leiderschap. Ze raadt iedereen aan om op zichzelf te reflecteren. “Waarom doe je wat je doet? Waarom geeft het een wel voldoening en het andere niet? Bespreek je bevindingen met de mensen om je heen. Ga experimenteren”, zegt ze. “Het levert altijd iets op. Werkgeluk is een keuze.” [Marieke Verbiesen]