‘Pechgeneratie’ zou met meer voorkennis minder hebben geleend
De helft van de leenstelselstudenten zou minder hoge studieschulden zijn aangegaan als ze geweten hadden dat de rente niet altijd op nul zou blijven staan, meldt tv-programma EenVandaag op basis van een panelonderzoek.
Meer dan 27.000 mensen deden mee aan het onderzoek van EenVandaag, 3Vraagt en Wijsneuzen. Zo’n 4.900 respondenten studeerden onder het leenstelsel.
Acht van de tien (oud-)studenten zeggen dat ze geen rekening hebben gehouden met de mogelijkheid van een rentestijging toen ze gingen lenen. Meer dan de helft zou minder hebben geleend als ze het wel hadden geweten.
Investering
“Er is ons destijds op het hart gedrukt dat we niet angstig hoefden te zijn voor een lening; ze zeiden dat het een investering in onszelf was”, vertelt een deelnemer. Meerdere studenten wisten ook niet dat het moeilijker zou zijn om een hypotheek aan te vragen met een studieschuld.
Ook maakt 58 procent zich zorgen over de terugbetaling naar draagkracht. Hoewel aflossers daar in de regel 35 jaar over mogen doen en het resterende bedrag daarna wordt kwijtgescholden, zijn de respondenten er niet gerust op.
De ‘pechstudenten’ hebben vaker een hogere schuld dan andere (oud-)studenten omdat ze niet of nauwelijks geprofiteerd hebben van de basisbeurs. Over het geleende geld zou een relatief lage rente worden gerekend, beloofde de overheid, al is nooit gezegd dat die op nul procent zou blijven staan.
Grote gevolgen
Het voorstel van D66 en SP om de rente op de studieschuld van ‘pechstudenten’ op nul procent te zetten kost 9 miljard euro, schat demissionair minister Dijkgraaf. Dijkgraaf (D66) begrijpt de zorgen van studenten en oud-studenten heel goed, zei hij dinsdag in de Tweede Kamer. Maar hij wees erop dat met name het voorstel van D66 en SP “grote financiële, uitvoeringstechnische en beleidsmatige gevolgen” heeft.
Het zou ook betekenen dat er een nieuw terugbetaalregime voor de leenstelselstudenten ontstaat. Daar moet DUO zijn systemen voor aanpassen en dat zou op zijn vroegst op 1 januari 2026 kunnen lukken. Mogelijk stijgt de rente de komende jaren nog verder.
GroenLinks stelde voor om de rente op studieschulden in elk geval komend jaar te bevriezen op het rentetarief van 2023, namelijk 0,46 procent. Maar ook die motie ontraadde de minister. Hij ziet er geen ruimte voor op de OCW-begroting en bovendien moet de wet dan voor het eind van dit jaar gewijzigd worden. Dat lijkt hem geen realistisch scenario. [HOP]