Pabo-studenten geven inspiratie voor buiten leren
Buiten spelen bevordert het leerproces. Toch zitten Nederlandse basisschoolleerlingen 90 procent van de tijd binnen. Studenten van Fontys Hogeschool Kind en Educatie onderzoeken waarom dit zo is en wat hieraan gedaan kan worden.
Charlotte Casant, tweedejaarsstudent aan de pabo in Veghel, verbaasde zich tijdens haar stages over het gebrek aan buitenspeeltijd voor de kinderen. “Kinderen die meer bewegen en meer buiten spelen, kunnen zich beter concentreren en dus beter leren. Dit is bij experts bekend en toch wordt er in het Nederlandse onderwijs nog weinig met deze kennis gedaan.”
Veldonderzoek
Samen met elf medestudenten deed Charlotte onderzoek naar de meerwaarde van bewegen en buiten spelen voor het leerproces. Naast literatuur- en veldonderzoek interviewden de studenten experts en hielden enquêtes op basisscholen.
En wat blijkt? Ruim 70 procent van de leerlingen vindt dat ze te veel stil moeten zitten en zelfs 85 procent geeft aan dat ze meer willen bewegen op school. Aan de kinderen ligt het dus niet. Toch is er iets wat leerkrachten tegenhoudt om vaker met de kinderen naar buiten te trekken. Al hebben de studenten niet precies onderzocht waar dat dan in zit.
Scandinavisch voorbeeld
In Finland en andere Scandinavische landen is buiten spelen en buiten leren wel een vast onderdeel van de lesdag, weet Charlotte. “Daar gaan ze na elke drie kwartier leren een kwartier naar buiten om de accu weer op te laden.”
Volgens Casant kunnen basisscholen in Nederland hier een voorbeeld aan nemen. “De lessen in Nederland vinden voor 90 procent binnen de muren van het klaslokaal plaats. Dat is echt in de onderwijscultuur ingebakken. Het zal tijd kosten om dat te veranderen.”
Om basisschooldocenten te motiveren om meer met de kinderen naar buiten te gaan en om ze te inspireren maakten de pabo-studenten een Instagram-account onder de naam ‘Fontys projectmove’. Op dit account delen ze hun kennis uit het literatuur- en veldonderzoek en presenteren ze diverse uitgewerkte buitenlessen.
Lesideeën en energizers
De studenten werken ook aan een website met als overkoepelend thema ‘wat je buiten leert, komt beter binnen’. Op deze site staan inspirerende lesideeën voor buiten en zogenaamde energizers. Dat zijn leuke, kleine opdrachten die zorgen voor afwisseling in het lesprogramma. Alles om leerlingen én docenten in beweging te krijgen.
Binnen de pabo’s van Fontys komt volgens Charlotte steeds meer aandacht voor de positieve effecten van buiten spelen en leren. “Gelukkig wel. Nu is het tijd om deze kennis ook binnen de basisscholen van Nederland te verspreiden. Wij hopen met onze lesideeën de juffen en meesters van nu en van de toekomst hierin te inspireren.”
Natuureducatie
Zelf wil Charlotte later graag lesgeven op een basisschool waar buiten spelen een vast onderdeel vormt van het lesprogramma. En dat valt volgens haar in de meeste gevallen prima te combineren met leren.
Waarom bijvoorbeeld geen biologielesje in de buitenlucht? “Zo krijgen de kinderen ook meteen meer aandacht voor de natuur. Dat is een mooie bonus.” [Ivo van der Hoeven]