Oud-student wil woonvorm tegen eenzaamheid jongeren

De meeste mensen denken bij eenzaamheid aan ouderen. Uit onderzoek blijkt dat juist onder jongvolwassenen de eenzaamheid groot is. Oud-Fontysstudent Bastiaan Bandsma beet zich vast in het onderwerp en pleit voor een nieuw woonconcept om eenzaamheid onder jongvolwassenen tegen te gaan.

Bastiaan studeerde Vastgoed bij Fontys en studeerde een halfjaar geleden af met zijn scriptie over Het verbindende woonconcept. Meteen daarna kreeg hij de kans om voor de Eindhovense woningcorporatie Woonbedrijf een praktijkgericht onderzoek te doen onder jongvolwassenen. “Als jongvolwassene wordt er van je verwacht dat je alles uit het leven haalt”, zegt Bastiaan. “Eenzaamheid onder jongvolwassenen? Nee, dat bestaat niet.”

De cijfers die Bastiaan wist te achterhalen vertellen een ander verhaal. Zes op de tien jongvolwassenen ervaart dagelijks een leegte (Van Gaalen, 2022). Onder studenten is de eenzaamheid zelfs nog groter: maar liefst 81% van de studenten voelt zich weleens eenzaam, 51% voelt zich regelmatig eenzaam en 29% voelt zich structureel eenzaam (RIVM, Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland, 2022).

“Eenzaamheid onder jongvolwassenen is een enorm taboe”, stelt de oud-Fontysstudent. “Er wordt niet graag gesproken over het feit dat zij niet voldoen aan het standaardbeeld dat van hen wordt geschetst. En als het onderwerp ter sprake komt, wijzen oudere generaties hen erop dat het hun eigen schuld is of dat het in hun tijd niet bestond.”

Verantwoordelijkheid nemen
Bastiaan wil deze misverstanden wegnemen door het probleem te positioneren en te zoeken naar oplossingen die wel bijdragen. Ook de vastgoedmarkt kan én moet hierin verantwoordelijkheid nemen, vindt hij. Maar het huidige aanbod op de woningmarkt draagt volgens hem niet bij aan de oplossing tegen eenzaamheid onder jongvolwassenen. Integendeel.

“De huidige woningmarkt dwingt woningzoekenden om hoge huren te betalen, waardoor er weinig ruimte overblijft voor vertier en vermaak. Bovendien dwingt de woningnood partijen om in hoog tempo nieuwe woningen te realiseren. Daardoor verdwijnen veel gemeenschappelijke ontmoetingsruimten in hoogbouw en neemt de anonimiteit toe.”

Het verbindende woonconcept
Volgens Bastiaan kan het ontwerp van gebouwen eenzaamheid voorkomen door te sturen op toevallige ontmoetingen. Hij pleit daarom voor verbindende woonvormen. “Het verbindende woonconcept zet de behoeften van de toekomstige bewoners centraal”, licht Bastiaan toe. “Ongeacht of zij werken of studeren.”

Uit een enquête onder de doelgroep blijkt dat de meerderheid (77%) de voorkeur geeft aan een wooncluster met vier personen (zie figuur 1). Bastiaan: “Elk cluster bestaat hierbij uit vier zelfstandige studio’s. Om deze te bereiken moeten de bewoners door een gemeenschappelijke ruimte. Deze ruimte vergroot de kans op (toevallige) ontmoetingen en stimuleert het organiseren van gezamenlijke activiteiten.” [Tekst gaat verder onder de afbeelding] 

Er wordt al met regelmaat geëxperimenteerd met woonvormen waar jongeren samenwonen met ouderen of kwetsbaren. Maar de combinatie van studerende en werkende jongvolwassenen blijkt nauwelijks te bestaan, weet Bastiaan. “Terwijl het juist zo leerzaam kan zijn om deze twee groepen met elkaar te verbinden.”

Grote impact
Daarom roept hij de vastgoedbranche op om na te denken over toekomstige ontwikkelingen. “Begin desnoods met kleine stappen”, raadt Bastiaan aan. “Neem de toekomstige bewoners weer als uitgangspunt en betrek ze bij het proces. En neem de sturing op toevallige ontmoetingen hierin mee. Voor de sector is het misschien een kleine moeite, maar voor de bewoner kan het van grote impact zijn.” [Marieke Verbiesen]