Onzekerheid vreet aan je

In deze coronatijd is er veel onzekerheid. Hoe lang gaat het nog duren? Hoe moet het verder met onze maatschappij? Wat betekent het voor mij persoonlijk? Zijn er nog wel voldoende banen na mijn studie? Kortom: allemaal zaken waarop nu geen antwoord is te geven, maar die ons wel bezighouden. Het leven is onvoorspelbaar en komt dicht bij de omschrijving van een soort chaostheorie. Hoe ga je hier nu het beste mee om?

Als directeur bij AZ in Alkmaar heb ik een echte crisis meegemaakt. De hele club stond op omvallen en meer dan honderd mensen dreigden hun baan te verliezen. Dan word je in het diepe gegooid, zonder dat je hebt leren zwemmen. In sneltreinvaart leer je dan wel wat de beste benadering is om door zo'n onzekere periode te komen.

Als eerste moet de ontkenningsfase eruit. De situatie is ernstig en ga uit van het slechtste scenario. Verspil geen tijd, door te denken, dat het allemaal wel meevalt. Meevallers helpen wel, maar niet in de opstartfase van een crisis. Maak er ook direct een feit van, in plaats van heel emotioneel te reageren. Ook dat is verloren tijd. Het perspectief is, dat een crisis altijd een tijdelijke situatie is, anders hadden ze wel een ander woord bedacht.

Onzekerheid vreet aan mensen. Bij slecht nieuws is er duidelijkheid en kan je werken aan een oplossing, bij onzekerheid is er alleen maar twijfel en gaan je gedachten alle kanten op. Het zijn onbeheersbare zaken. De focus moet liggen op de beheersbare zaken. Daar heb je invloed op. Focus je daar op en steek daar je tijd in.

Stel jezelf de vraag: 'Wat is mijn eigen worst case scenario?' Bedenk hier een oplossing voor en ga daarmee aan de slag. Dat levert energie en perspectief op. Een lesje persoonlijk crisismanagement uit de praktijk, dat aantoonbaar heeft gewerkt.

Toon Gerbrands is algemeen directeur van PSV en schreef diverse boeken over coachen en succes.