Ideologieën en sekten

Op vrijdag staat er op het plein waar ik woon vaak een groepje Jehova getuigen. Ze staan daar met een kopje koffie en met een zelfgeschreven bord waar op staat ‘God helpt’. Ik weet dan nooit zo goed waarmee God helpt, maar ik hoop dan maar met de belastingaangifte of het opvoeden van de kinderen.

Ik ben mateloos geïntrigeerd door sekten en ideologieën, maar vooral in wat mensen beweegt zich erbij aan te sluiten. Een documentaire zoals Wild Wild Country over de Baghwan vind ik razend interessant.

Mede daarom ging ik 20 maart naar de lezing van Israël van Dorsten, een van de Ruinerwold kinderen. Ik was benieuwd naar zijn verhaal en ervaringen met de ideologie van zijn vader, de Moonsekte. Ik was overdonderd door de rust en wijsheid die hij uitstraalde. Hoe sterk moet je zijn om je te ontworstelen uit de greep die het geloof van zijn vader op hem en het hele gezin had? 

Israël was kortom geweldig én hij had gevoel voor humor. Op een of andere manier gaan humor en fanatiek een geloof of overtuiging aanhangen vaak niet zo goed samen.

Niet lang geleden hadden we binnen Fontys natuurlijk ook een soort goeroe rondlopen met een schare fanatieke aanhangers. Deze goeroe bleek zich redelijk voorspelbaar als goeroe te gedragen (machtsmisbruik, ongewenste seksuele uitspattingen en belangenverstrengeling) en zit nu veilig achter de tralies.

Het antwoord wat mensen beweegt fanatiek een bepaalde overtuiging of ideologie aan te hangen weet ik niet helemaal, maar het zal te maken hebben dat een bepaalde overtuiging iemand houvast kan geven. Ik heb wel geleerd dat fanatisme in welk geloof of overtuiging dan ook vaak niet goed uitpakt.

Dat en dat aanhangers ervan vaak geen lachebekjes zijn.

Tina ten Bruggencate is docent aan Fontys Hogeschool Toegepaste Psychologie en onderzoeker bij het lectoraat Mens en Technologie.