Hulp voor jongeren met verstandelijke beperking op zoek naar liefde

Veel jongeren met een verstandelijke beperking zijn eenzaam omdat ze niet weten hoe ze een liefdesrelatie kunnen aangaan en onderhouden. Zorgverleners en familie zouden hen moeten begeleiden, maar hebben daar zelf hulp bij nodig. Fontys-docent en onderzoeker Dilana Schaafsma wil hen die steun bieden.

Het symposium Dating en relatievorming bij jongeren en jongvolwassenen met een (licht) verstandelijke beperking, dat volgende week donderdag 8 juni op de Hogeschool Pedagogiek in Eindhoven wordt gehouden, is volgens Schaafsma een eerste aanzet. Zij geeft op het symposium inzicht in de wetenschappelijke stand van zaken op dit gebied.

''Je merkt dat mensen in de omgeving van verstandelijk beperkten worstelen met relatievorming en seksuele relaties. Aan de ene kant willen ze hen beschermen, aan de andere kant gunnen ze hen geluk en willen ze hen niet tegenhouden om dat te gaan zoeken. En dan is er nog het punt dat zorgverleners er helemaal niet aan toekomen: de werkdruk is al hoog en de aandacht gaat eerder naar problemen op dit gebied, zoals seksueel misbruik en hoe om te gaan met een kinderwens van mensen met een verstandelijke beperking.''

The Undateables
Zelf heeft Schaafsma verschillende onderzoeken lopen. Zo wilde ze van datingbureaus die zich toeleggen op verstandelijk beperkten, weten wat de grootste problemen zijn. ''Het blijkt dat 70 tot 80 procent van de kandidaten man is, een scheve verhouding dus. Verder is de doelgroep juist enorm divers, met allerlei IQ's en EQ's, zodat matches lastig te maken zijn. Tot slot is er veel miscommunicatie tussen kandidaten die elkaar net leren kennen.'' Ze geeft het voorbeeld van een koppel met het syndroom van Down in de tv-serie The Undateables. ''Ze hadden een leuke, romantische eerste date waarop hij haar ten huwelijk vroeg.''

Het voorbeeld geeft aan dat verstandelijk beperkten veel begeleiding nodig hebben bij hun eerste schreden op het liefdespad. Ook uit andere onderzoeken wordt dat Schaafsma steeds duidelijker: ''Samen met pedagoog en seksuoloog Judith Kreijne doe ik diepte-interviews om een vervolg te geven aan onze gids Eerste hulp bij dating. Hierin moet inzichtelijk worden dat je veel vaardigheden nodig hebt om succesvol te kunnen daten. Gewoon praktisch: hoe maak je een afspraak en waar? Maar ook: wat vertel je over jezelf en welke vragen kun je aan een ander stellen om je belangstelling te tonen?'' De omgeving kan behulpzaam zijn door dit soort vragen van te voren te stellen. Ook het creëren van een realistisch verwachtingspatroon is belangrijk, aldus de Fontys-docent: ''Het is niet ongewoon dat ze een hoog opgeleide, superknappe partner willen. De kans op een succesvolle match is dan niet groot.''

Gezonde relaties
Volgens Schaafsma is er een schreeuwende behoefte aan informatie, ook in de zorg. ''Dat blijkt wel uit de belangstelling voor het symposium. We hadden op zo'n honderd mensen gerekend, het zijn er nu al tweehonderd. Voor mij is het duidelijk dat meer onderzoek nodig is zodat we een beter inzicht krijgen in wat deze groep precies nodig heeft om gezonde relaties te kunnen ontwikkelen.'' [DL]