Hoe het gat tussen studie en beroepspraktijk dichten?

Net afgestudeerd en begonnen in hun eerste baan, merken hbo’ers nogal eens dat ze eigenlijk niet goed zijn voorbereid op hun werk. Op hun beurt missen werkgevers bij studenten vaak bepaalde vaardigheden, bijvoorbeeld op het gebied van communicatie. Dat stelt Rosalie Reichardt, die als docent-onderzoeker betrokken is bij onderzoek naar een betere aansluiting van het hbo op de arbeidsmarkt. 

Huidige studenten gaan meewerken aan het onderzoek. Ze doen bijvoorbeeld interviews met alumni en andere mensen uit het werkveld. “Zo krijgen zij meteen een waardevol kijkje in de keuken”, zegt Reichardt. 

Het onderzoek start in eerste instantie vanuit drie opleidingen: Sociale Studies, Toegepaste Gerontologie en Bedrijfsmanagement MKB (BMKB). Alle drie opleidingen waarin het werkveld middenin grote veranderingen zit. 

Maatschappelijke ontwikkelingen
Zoals bij Sociale Studies, waar allerlei maatschappelijk ontwikkelingen, bezuinigingen en nieuwe wetgeving het vak behoorlijk op zijn kop zetten. Wie nu bijvoorbeeld in de Jeugdzorg gaat werken, komt allesbehalve in een gespreid bedje terecht. 

Taken en rollen van de drie afstudeerrichtingen binnen Social Work (GGZ-agoog, jeugdzorgwerker en maatschappelijk agoog) lopen in de praktijk door elkaar heen. Er is sprake van werkdruk en onzekerheid vanwege voortdurende veranderingen. Hoe kan de opleiding een student hierop voorbereiden? 

Bij Toegepaste Gerontologie geldt dat het vaak om heel nieuwe beroepen gaat, die nog volop in ontwikkeling zijn.

Grote groei mkb
Bij de opleiding waar Reichardt docent Verandermanagement is, BMKB, spelen weer heel andere zaken. “Afgestudeerden gaan bijvoorbeeld in mkb-bedrijven werken die afgelopen jaren enorm zijn gegroeid, maar niet de dynamiek hebben van grote bedrijven als ASML of VDL, waar allerlei zaken al goed zijn geregeld.” 

Het vergt onder meer een behoorlijke zelfstandigheid van studenten om zich in zo’n situatie te handhaven. Wat het onderwijs het beste kan doen om studenten hierop voor te bereiden, moet blijken uit het onderzoek.

Reichardt denkt niet dat het zal gaan om kennis, eerder om vaardigheden. “We horen uit het werkveld dat bedrijven vooral de zogenaamde 21st century skills missen, zoals communicatieve vaardigheden en kunnen samenwerken. Ik hoor zelf nooit dat ze vinden dat de studenten te weinig kennis hebben”, aldus Reichardt, die voor haar werk veel contacten heeft met technische bedrijven.

Werkveldcoaches
Afhankelijk van de uitkomsten gaan de opleidingen hun onderwijs aanpassen. “Te denken valt aan het vaker werken met echte casussen uit het werkveld en de praktijk naar binnen halen door bijvoorbeeld mensen uit het werkveld studenten te laten coachen.”

Reichardt is zich ervan bewust dat dit op verschillende opleidingen, zoals Fontys ICT, al volop gebeurt. “Maar dat is nog geen gemeengoed bij Fontys. Daarbij willen we ook eerst nog onderzoeken wát nu echt nodig is. Wij denken dat er een gat zit tussen ons onderwijs en de beroepspraktijk. Maar is dit ook zo? Misschien valt het wel mee. Het kan ook zijn dat we bepaald beleid moeten nuanceren.”
Het is de bedoeling het project eind 2019 af te ronden. [Petra Merkx]

Het onderzoek naar verbetering tussen opleiding en werkveld komt voort uit het Fontys-programma Studiesucces, dat op verschillende fronten werkt aan het verbeteren van het welzijn en de studieresultaten van studenten.