Hoe een mooie roman je kan helpen bij liefdesverdriet

Worstel je met liefdesverdriet? Wie weet ligt een deel van de oplossing wel in het lezen van een roman. Letterkundedocenten Margriet Smits en Claudia van Werkhoven van FontysLerarenopleiding Tilburg geven een workshop waarin ze aan de hand van proza en poëzie het persoonlijke gesprek aangaan. “Grijp niet naar het zoveelste zelfhulpboek, pak een mooie roman.”

Niemand ontkomt aan ingrijpende levensgebeurtenissen als verlies, rouw, vriendschap, liefde. Gelukkig hebben gevierde schrijvers van William Shakespeare tot Griet op den Beeck het ook meegemaakt. 

“Aan voor iedereen herkenbare thema’s koppelen we in onze workshop fragmenten uit de (wereld)literatuur”, vertelt Claudia van Werkhoven. “Als je daarover in gesprek gaat, blijkt al snel hoeveel teksten kunnen losmaken.” Met hun workshop waren Margriet en Claudia al te gast in verschillende Brabantse bibliotheken. Woensdag 5 juni is het de beurt aan de Tilburgse LocHal.

Op welke doelgroep mikt jullie workshop?
Claudia: "Misschien dat we ons indirect richten op millennials. Mensen van zeg 25-35 zijn extra vatbaar voor de ‘levenslessen’ die we aan de orde stellen. Ze zijn vaak nog zoekende hoe ze kunnen omgaan met grote thema’s in het leven." 

"Literatuur is dan een prima middel om jezelf te leren verhouden tot die levenslessen en erover verder te praten. Maar voor de duidelijkheid: Iedereen is van harte welkom.”

Literatuur als kapstok en trigger dus…
Margriet: “Klopt. Over universele zaken als dood en liefde wordt al sinds de Oudheid prachtig en indringend geschreven. Denk aan de Griekse tragedies of aan William Shakespeare’s Romeo & Julia. Maar ook in onze tijd is liefde (of het gemis daaraan) allerminst een uitgeput thema." 

"Zo werd Drift van de 30-jarige Bregje Hofstede recent genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Een en al herkenbaarheid… Daarom zeggen we eigenlijk: Grijp niet naar het zoveelste zelfhulpboek, pak een mooie roman. Zo’n zelfhulpboek is volgend jaar alweer gedateerd; dat kun je van Shakespeare niet zeggen.”

Hoe ontstond het idee voor deze workshop?
Claudia: “Margriet en ik geven allebei letterkundevakken aan de lerarenopleiding Nederlands. Vanuit het lectoraat ‘Beroepsethiek van de Leraar’ gingen we nadenken over wat we daarbij nog méér kunnen doen dan het behandelen en zoeken naar vertelperspectief en stijlfiguren." 

"Zo kwamen we uit bij de ethische dilemma’s die literatuur ook aan de orde stelt. Deze workshop is één manier om te benadrukken dat literatuur meer is dan analyse en wetenschap.”

Jullie gaven de workshop al eerder in de Mediatheek van FLOT. Welke reacties kreeg je?
Margriet: “Mensen vinden dit een leuke manier om het over literatuur te hebben. Niet de grote ‘L’ staat centraal, maar juist de herkenbaarheid en de onderlinge uitwisseling van gedachten. Om eerlijk te zijn komen er vooral doorgewinterde lezers op de workshop af."

"Echter: zij krijgen dan wel het gevoel dat er een extra dimensie aan hun leesgedrag wordt toegevoegd. Ze doelen dan op de bijzondere gesprekken die plaatsvinden op basis van een boek.”

Het startschot van de workshop vormt een gedicht van Jan Boerstoel, waarin boeken als ‘oude vrienden’ worden aangemerkt. Wie zijn jullie oude vrienden?

Margriet: “Voor mij De verborgen geschiedenis van Donna Tartt. Ik las het voor het eerst toen ik vol in de puberteit zat, en het is een boek waarnaar ik steeds terugkeer. Een oude vriend inderdaad: gemakkelijk en vertrouwd maar ook uitdagend.”

Claudia: “De Avonden van Gerard Reve. Al bij eerste lezing voelde ik: zo moet een boek zijn. De hyperrealistische beschrijving van het leven van een jongvolwassene. Vaak saai of triest, maar een herkenbaar boek waar we maar niet over uitgepraat raken.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]

De workshop van Margriet en Claudia wordt mede georganiseerd door Bildung Brabant. Meer informatie vind je hier.