Hbo en mbo maken samen impact in de wijk

Professionele werkplaatsen zijn er al langer binnen het instituut Sociale Studies, maar docentonderzoeker Stef Dingemans ontdekte tijdens een inventarisatiestudie een beloftevolle samenwerking tussen het hbo en mbo. "In een steeds complexer wordende samenleving is het van belang om mensen en perspectieven te verbinden", is de gedachte erachter.

Dingemans telt ze na en komt uit op twaalf professionele werkplaatsen (PW) binnen Fontys Sociale Studies. “Dat zijn hybride leeromgevingen waarin intensief wordt samengewerkt tussen het werkveld, het hoger onderwijs en inwoners. Het doel van deze werkplaatsen is om oplossingen te bedenken voor complexe maatschappelijke kwesties.”

Die zijn er genoeg, weet de docent bij Fontys Sociale Studies en onderzoeker bij het lectoraat Sociale Veerkracht. De groeiende inkomens- en kansenongelijkheid, de energietransitie, toenemende wachtrijen in de (mentale) gezondheidszorg en eenzaamheid zijn slechts enkele voorbeelden. In dat licht maakt hij zich zorgen over de politieke machtswisseling, want ‘de politiek bepaalt de sociale beleidskeuzes en het sociale domein is gebaat bij continuïteit’.

Toch is hij hoopvol als hij kijkt naar de ontwikkeling van de professionele werkplaatsen binnen Fontys Sociale Studies. Wat ruim tien jaar geleden begon als geëxperimenteer, is langzaamaan uitgegroeid tot meerdere leeromgevingen die bijdragen aan de ontwikkeling en groei van alle betrokkenen en die van belang zijn voor de aanpak van de maatschappelijke vraagstukken. “Maar we zijn er nog niet”, benadrukt de docentonderzoeker.

Zelf onderzoeken
Binnen een professionele werkplaats gaan studenten zelf onderzoeken wat er speelt in een bepaalde stadswijk of bij een bepaalde doelgroep en gaan ze vervolgens met die hulpvraag aan de slag. Een werkwijze die bij sociale studies veel voorkomt. “Ze praten met mensen, signaleren een sociaal vraagstuk en zoeken daarvoor een oplossing”, licht Dingemans toe. “Studenten kunnen professionele leerervaringen opdoen en ontwikkelen andere competenties dan bij een stage mogelijk is.”

Zo’n professionele werkplaats is gekoppeld aan een publieke organisatie in de beroepspraktijk. Als voorbeeld noemt Dingemans stichting Ik wil, een organisatie die zich inzet voor wijkbewoners en in het bijzonder kwetsbare vrouwen met een migratieachtergrond, voor wie studenten schilderactiviteiten hebben opgezet om weer verbinding te kunnen maken met zichzelf en anderen.

Binnen een PW werken soms meerdere Fontysinstituten of opleidingen samen, vanwege de specifieke kennis. Nu werkt voor het eerst een PW van Sociale Studies samen met het mbo, de opleiding Sociaal Werk van Summa College. Dat gebeurt in de professionele werkplaats Maatschappelijke Impact, waarbij ook Dynamo Jeugdwerk is betrokken. “In een steeds complexer wordende samenleving is het van belang om mensen en perspectieven te verbinden”, is de achterliggende gedachte aldus Dingemans.

De kartrekkers vanuit Fontys en Summa trekken intensief met elkaar op en zorgen ervoor dat ieders vaardigheden en vakinhoudelijke kennis worden benut. “Zo gaan mbo-studenten praktijkgerichter aan de slag en vervullen Fontysstudenten een theoretischere rol. Op deze manier komen ze beter beslagen ten ijs en kunnen complexe maatschappelijke vraagstukken effectiever worden aangepakt.”

In de kinderschoenen
Alle betrokkenen binnen deze professionele werkplaats komen veelvuldig fysiek samen op een van de locaties. “Deze regelmatige bijeenkomsten in de buurt zijn van belang om goed en snel met elkaar te kunnen schakelen en inhoudelijk te overleggen. Daardoor kunnen sociale kwesties en maatschappelijke vraagstukken vroeg gesignaleerd worden en kan er adequaat gehandeld worden.”

De professionele werkplaats Maatschappelijke Impact staat nog in de kinderschoenen, maar is een blauwdruk voor de toekomst, stelt Dingemans. “Het is een leeromgeving die enerzijds bijdraagt aan de ontwikkeling van toekomstige professionals binnen het sociale domein en anderzijds impact maakt door sociale vraagstukken bij de kern aan te pakken.” De sleutel tot dit succes: de beloftevolle samenwerking tussen het hbo en mbo. [Marieke Verbiesen]