Economen zijn niet eng opgeleid
Ik durf het bijna niet te zeggen maar ik ben econoom. Was ik het maar nooit geworden, want niemand houdt van ons. Door beoefenaars van echt exacte disciplines worden economen niet serieus genomen. Wij hebben meningen, zij hebben harde theorieën. Echt populair zijn we ook bij het grote publiek niet. “Economen? Die snappen er zelf de ballen van!”
Het moet gezegd, soms is die kritiek waar.
Gelukkig is er een verzachtende omstandigheid: Economie is een maatschappijwetenschap! De maatschappij is heel ingewikkeld en economie daarom ook. Veel complexer dan wat natuurkundigen bestuderen. Zoveel relevanter ook. Daarom worden wij en niet zij voortdurend gevraagd om over van alles en nog wat onze mening te geven.
En meer dan dat, want economen zitten op veel plekken waar aan de touwtjes wordt getrokken. En zijn dus (mede)verantwoordelijk voor alles wat er mogelijk maar misgaat in de wereld. De ecologische crisis, de enorme wereldwijde schuldenberg: allemaal veroorzaakt door de inrichting van ons economisch systeem, zo schreef Joris Tieleman op 16 november in de Volkskrant.
Dat dit systeem zo compleet verrot is, komt volgens hem doordat economen totaal verkeerd worden opgeleid. Het curriculum bestaat louter uit abstracte modellen die bol staan van de wiskunde en volkomen zijn losgezongen van de realiteit. Dixit Tieleman. Hij pleitte voor een bredere manier van opleiden van economen.
Hij is niet de enige die dat doet. Ik lees ook pleidooien dat er veel meer aandacht moet komen voor geschiedenis, sociologie, psychologie en nog veel meer moois. Klinkt prachtig natuurlijk. Wie is er tegen meer? Het probleem is natuurlijk dat Tieleman en anderen met hem geen gefundeerde afwegingen en keuzes maken. Niet in ‘trade offs’ (kunnen) denken zou een econoom zeggen.
Want dat is waar economen bij uitstek voor worden opgeleid. Als je het één doet, moet je vaak het andere laten. Dat je meer psychologie wilt prima, maar wat slopen we dan uit het huidige curriculum? Wat is de beste besteding van schaarse middelen? Om dit soort vragen gefundeerd te kunnen beantwoorden maken we inderdaad gebruik van modellen met nogal wat wiskunde. En daardoor kunnen we bijvoorbeeld vaststellen welke manier van het beprijzen van CO2-uitstoot tot de laagste emissies leidt.
Zo dragen economen bij aan het oplossen van een belangrijk maatschappelijk vraagstuk. Iets dat niet zou lukken als we van economen te breed opgeleide generalisten maken die van heel veel dingen te weinig weten. Uiteraard kunnen al die andere opleidingen wel wat meer economie in het curriculum gebruiken.
Ewoud Jansen is docent Finance & Accounting bij de opleiding International Business. Naast Bron publiceren ook andere media met enige regelmaat zijn blogs en opiniestukken.