Docent ontvangt prestigieuze oeuvreprijs: ‘Enorme eer!’

Het hoogst haalbare in ons kleine wereldje. Zo noemt Fontysdocent Karel Langendonck de toekenning van de Minnaertprijs, een oeuvreprijs voor mensen die zich gedurende langere tijd hebben ingezet voor de ontwikkeling van het vak natuurkunde in het voortgezet onderwijs. “Een enorme eer!”

De docent en opleider Natuurkunde aan de Fontys Lerarenopleiding in Tilburg is apetrots. Zijn naam is sinds afgelopen weekend toegevoegd aan een lijst met mensen die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de natuurkundedidactiek. Karel Langendonck is de eerste Fontysmedewerker die de prijs krijgt.

Lovende woorden
De jury spreekt lovende woorden tijdens de conferentie van de Werkgroep Natuurkunde Didactiek (WND) waar Langendonck de prijs kreeg uitgereikt. “Het bijzondere van deze laureaat is het feit dat hij op vrijwel alle genoemde terreinen zijn sporen verdiend heeft. Gezien zijn publicaties, zijn eigen website en nieuwsbrief, lezingen en initiatieven is het bijna niet mogelijk een complete opsomming te geven van zijn verdiensten voor het natuurkundeonderwijs in Nederland.”

De eerste vijftien jaar van zijn carrière staat Langendonck voor de klas in het voortgezet onderwijs. Inmiddels werkt hij al bijna tien jaar voor Fontys, waar hij bachelor- en masterstudenten opleidt tot tweede- en eerstegraads natuurkundedocenten. Al vroeg begint Langendonck met de ontwikkeling van lesmateriaal. Eerst hobbymatig, maar als zijn ideeën bij leerlingen goed landen, gaat hij er serieus mee verder.

Succesvolle methodiek
Hij bedenkt onder meer zijn eigen onderwijsmethodiek waarin activerende didactiek en directe feedback ervoor zorgen dat leerlingen meer zelfstandig werken en verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. De succesvolle methode wordt inmiddels op tientallen scholen gebruikt. In 2012 is een student van de eerstegraadsopleiding afgestudeerd op onderzoek in deze didactiek.

Langendonck belandt zelfs op de redactie van SchoolTV, waar hij meewerkt aan een serie programma’s over Natuurkunde in de Tweede Fase. Hij schrijft onder andere een programma over de mechanica in attractiepark Walibi World, compleet met kijkvragen en achtergrondinformatie. De reacties van leerlingen en docenten zijn zeer positief. Later ontwikkelt hij een compleet lespakket Walibi-Fysica.

Speelse toepassingen
Zijn belangrijkste drijfveer is om praktische en speelse toepassingen te bedenken in een context die leerlingen aanspreekt. Zo ontwikkelt hij natuurkunde met Lego, verwerkt hij natuurkunde in het computerspelletje Angri Birds en combineert hij natuurkunde met muziek.

Als lerarenopleider wil Langendonck zijn ervaring overbrengen op zijn studenten en leert hij ze didactiek te ontwikkelen om natuurkunde voor leerlingen leerbaar en aantrekkelijk te maken. Hij heeft mede de Kennisbasis tweedegraadslerarenopleiding Natuurkunde ontwikkeld en zit al jaren in de redactie van 10voordeLeraar (nu als hoofdredacteur), die vragen ontwerpt voor de landelijke kennisbasistoets voor het tweedegraadsgebied.

In zijn dankwoord voor een zaal van 650 natuurkundedocenten en vakdidactici vraagt hij zich hardop af: “Wanneer begrijp je natuurkunde nu echt?” Om vervolgens zelf het antwoord te geven: “Als je het kan uitleggen op de achterkant van een bierviltje.” [Marieke Verbiesen]