‘Alleen verlagen bsa gaat niet bijdragen aan verminderen studiestress’

Om de studiedruk onder eerstejaars te verlagen wil onderwijsminister Van Engelshoven het bindend studieadvies (bsa) aan banden te leggen. Haar plan oogst bijval, maar ook veel verbazing. “Ik vind het een bijzondere move. Deze maatregel alleen gaat niet helpen om de studiestress te verminderen, want die gaat om veel meer”, zegt Fontys-voorzitter Nienke Meijer.

Volgens de voorzitter van het College van Bestuur blijkt uit verschillende onderzoeken dat de druk die studenten ervaren meerdere oorzaken heeft. “Dat heeft te maken met financiële zaken, zoals het nieuwe leenstelsel en met de prestatiedruk op social media en je cv. Het helpt niet om alleen aan de normering wat te doen. Bovendien, voor de ene student werkt de bsa als een stok achter de deur, voor de andere werkt het stressverhogend.”

Fontys wil juist veel meer inzetten op maatwerk, zegt Meijer. “Als bijvoorbeeld blijkt dat een student faalangst heeft, kun je beter daaraan werken. We hebben niets aan een generieke maatregel als deze. En ik zou het jammer vinden als de discussie nu alleen nog gaat over de hoogte van de bsa. We moeten het hebben over wat de student nodig heeft om met succes zijn studie te volgen.”

Grote variatie
Van Engelshoven maakte vandaag bekend dat hogescholen en universiteiten niet langer mogen eisen dat eerstejaars méér dan 40 studiepunten halen in het eerste jaar. Tot nu toe konden scholen dat zelf bepalen in het zogenaamde bindend studieadvies (bsa). De variatie is nu groot, van 40 tot 60 studiepunten, en dat geldt ook binnen Fontys.

Meijer is er erg verbaasd over dat Van Engelshoven er nu mee komt. “Er is hierover geen overleg geweest met de belangenverenigingen (Meijer is bestuurslid van de Vereniging Hogescholen, red.). Zo’n nieuwe maatregel zorgt ook voor veel onduidelijkheid bij studenten. Daar is niemand bij gebaat. Ik hoop echt dat we hierover met alle partijen nog een goed gesprek kunnen voeren.”

Goed idee
Er zijn ook positieve reacties bij Fontys. “Ik vind het een goed idee”, reageert Peter Verhagen, studieloopbaanbegeleider bij Fontys International Business School (IBL) in Venlo. “Voor eerstejaars is veel nieuw. Er zijn zoveel veranderingen: de overgang van middelbare school naar het hbo is groot, ze gaan op kamers en bij een studentenvereniging. Vroeger kon je nog compenseren als je even wat minder presteerde. Nu dat niet meer kan, zie je dat de druk hoog is.”
IBL hanteert de grens van 50 studiepunten.

Ook het Interstedelijk StudenOverleg (ISO) is blij met het voornemen. De verplichting om in het eerste jaar 50 of 60 studiepunten te halen, zorgt volgens ISO voor een grote druk op studenten. Afschaffing van het bsa is volgens hen 'een stap vooruit’.

Meer onderzoek
Dimphy Hooijmaijers van de dienst Onderwijs en Onderzoek is wat voorzichtiger. “Ik snap dat de minister de druk van de ketel wil halen. Maar waarom een ondergrens van 40 studiepunten? Ik had het beter gevonden als eerst was onderzocht wat er nodig is om studenten voldoende impuls te blijven geven om te blijven doorstuderen, als duwtje in de rug.”

Bovendien is Fontys op allerlei andere manieren bezig om studenten te motiveren, vertelt de consultant. “We experimenteren bijvoorbeeld met flexibel onderwijs. Daarin gaat het veel meer over de ontwikkeling van talent in het tempo dat past bij een student.”

Dat de discussie over het bsa nu is gestart, vindt ze op zich wel goed. “Het is natuurlijk jammer als een student moet vertrekken door het bsa. Wie er na het eerste semester achter komt dat hij toch eens aan het werk moet, kan het bsa vaak al niet meer halen en moet van school. Terwijl hij best een heel goede ingenieur had kunnen worden.”

Van tafel
Ook de coalitiepartijen reageerden vandaag verbaasd op de plannen van Van Engelshoven. VVD, CDA zijn tegen. D66 en ChristenUnie vinden het goed dat een grens wordt gesteld. Van GroenLinks mag het hele bsa van tafel. Ook Bart Pierik van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) zegt verrast te zijn: "Het is een heel nieuw plan, we zijn er nogal verbaasd over."
Thom de Graaf (Vereniging Hogescholen) reageerde in een persbericht verbijsterd: “Het is een unicum in de bestuurlijke verhoudingen dat zonder overleg met de instellingen een dergelijke maatregel wordt aangekondigd.” [Petra Merkx]