De kracht van humor

De laatste tijd valt er in het hoger onderwijs weinig te lachen. Dat is best jammer want humor is een krachtig middel om te verbinden en om zaken aan de kaak te stellen. Trevor Noah die vanwege zijn satire en humor onlangs de Erasmusprijs ontving, zegt het volgende: “Als autoritaire leiders aan de macht komen zie je altijd ziet dat satire en humor de eerste bastions van de vrijheid van meningsuiting zijn die worden ingeperkt.” Dus als er ergens veel gelachen wordt is dat goed voor de vrijheid en democratie.

Om toch een beetje te lachen keek ik op Netflix naar een show van Ricky Gervais. Voor iedereen de tip, ga de Golden Globes uitreikingen terugkijken, waar Ricky de boel als host aan elkaar praat. Je zou bijna medelijden krijgen met Leonardo DiCaprio en Mel Gibson. In het kort de grap over Leonardo die erom bekend staat mooie, maar vooral hele jonge vrouwen te daten (maar ga dus vooral zelf kijken). Ricky zucht dat de Golden Globes uitreiking te lang duurt met al die prijzen en speeches. Hij zegt: “Aan het einde van deze uitreiking is de vriendin van Leonardo DiCaprio inmiddels te oud voor hem.” 

Ricky Gervais heeft ook een kwetsbare kant, zijn serie After Life op Netflix is ontroerend en grappig. Op de een of andere manier is het niet toevallig dat Ricky uit Engeland komt. Engelsen zijn gemiddeld grappiger dan bijvoorbeeld Duitsers of Fransen. Fransen scoren in het algemeen niet zo hoog op gevoel voor humor. En laten we het over Duitsers en hun gevoel voor humor maar helemaal niet hebben.

Misschien dat mijn collega’s van HRM dit weten, maar humor en zelfspot lijken me voor managers belangrijke competenties of traits. Als zij te weinig zelfspot of zelfreflectie hebben en te veel hechten aan hun status en imago is dat niet goed. Het is een kwalijke zaak als ergens geen ruimte is voor (zelf) spot, sarcasme en ironie. Het wordt dan lastig om zaken aan de kaak te stellen of in perspectief te plaatsen.

Humor biedt ons reflectie, perspectief, en verlichting. En laten we wel wezen in deze roerige (onderwijs)tijden zullen we wat te lachen nodig hebben.

Tina ten Bruggencate is docent aan Fontys Hogeschool Toegepaste Psychologie en onderzoeker bij het lectoraat Mens en Technologie.