De enige zekerheid is dat alles onzeker is

Deze tijd wordt door heel veel mensen ervaren als onzeker. De ene na de andere deskundige gooit zijn expertise over de schutting. De lijn die je ziet, is dat ze elkaar ook nog allemaal tegenspreken. Wij als leken moeten dan maar inschatten wie we moeten volgen en welke theorie ons het meest plausibel overkomt.

Dan kunnen we uiteraard niet. Vandaar dat onze onzekerheid buitengewone proporties aan gaat nemen.

Iedereen vraagt zich af hoe het nu verder gaat. Dat geldt voor onze bedrijfstak, waar supporters zich afvragen of ze dit seizoen nog wedstrijden kunnen bezoeken. Maar ook voor alle andere omgevingen. Zal het onderwijs ooit nog hetzelfde zijn? Wat gaat er met de arbeidsmarkt gebeuren?

Wie kan de toekomst voorspellen? Wie weet hoe de wereld er over vijf jaar uitziet? 
Dat idee is natuurlijk kansloos. Wie had acht jaar geleden kunnen voorspellen wat de invloed van de iPad zou zijn? Onze maatschappij en daarmee de actualiteit verandert voortdurend. Soms zie je bepaalde tendensen, maar zelfs dat is gevaarlijk om dit als een soort nieuwe werkelijkheid te gaan zien. 

De beste benadering is uit te gaan van de zekerheid dat de toekomst onzeker is. Waarzeggers zijn tenslotte niet voor niks een kermisattractie. De maatschappij is te vergelijken met de chaostheorie. Het is dusdanig complex, dat het niet in een model of een voorspelling te vatten is.

Elke voorspelling die wordt gepresenteerd, heeft dus een grote relatie met toeval. Als zaken dan wel een keer goed vallen en de zogenaamde voorspelling uitkomt, dan wordt dit als een soort genialiteit beschreven. Volkomen ongepast uiteraard. Toeval, geluk, pech en onbeheersbare zaken spelen altijd een rol.

Het beste advies is om je rugzak met kennis en ervaring zo veel mogelijk te vullen. Dat helpt je in de nieuwe situatie je snel aan te passen. In de natuur overleeft de soort die zich het snelst aanpast aan de nieuwe situatie. Een wijsheid en ook een beetje een zekerheid.

Toon Gerbrands is algemeen directeur van PSV en schreef diverse boeken over coachen en succes.