Circulair gedrag begint al thuis in de koelkast

Alarmerende berichten donderdagmiddag in het Parktheater, tijdens de mede door Fontys georganiseerde TEDx Eindhoven Salon '360 degrees Economy'. De keynotesprekers hielden hun gehoor aanvankelijk een somber beeld voor.

Sabine Oberhuber (foto, mede-oprichter van Turntoo): "We gebruiken momenteel meer grondstoffen dan we eigenlijk nodig hebben." Arjan Westerhoff (manager datacenter Schuberg Philis): "De warmte die bij datacenters vrijkomt, wordt lang niet altijd hergebruikt." Martje Fraaije (programmamanager duurzaamheid bij Rabobank Nederland): "Wij zijn de eerste generatie die ermee wordt geconfronteerd dat de natuurlijke materialen in deze wereld opraken." Selma Seddik (mede-oprichter restaurant Instock): "In 2050 zijn er negen miljard mensen op aarde die we een voedzame maaltijd moeten bezorgen."

De rode draad in hun boodschap was dat we met z'n allen de transitie zullen moeten maken van een lineaire economie, waarin enorm veel wordt weggegooid, naar een circulaire economie, ook wel de no-waste economy genoemd. Sommige sprekers droegen praktische voorbeelden aan. Zo had Fraaije een legging aan van een gerecycled visnet, had ze haar refurbished iPad meegenomen en liet ze een autosleutel zien: "Ik doe met mijn moeder aan carsharing." Ze raadde iedereen aan om er in het vervolg bij het winkelen eens bij stil te staan.

Overbodig
Seddik, die met Instock voedselverspilling nadrukkelijk op de kaart zet, vertelde hoe voor haar eerste pop up-restaurant in Amsterdam 's morgens het overbodige voedsel her en der werd opgehaald. Om vervolgens 's avonds haar gasten met die producten de heerlijkste gerechten voor te schotelen. "Als jij vanavond je maaltijd gaat bereiden, maak dan eerst op wat je in je koelkast hebt staan", adviseerde ze.

Westerhoff riep betrokkenen op om hun kennis over circulair ondernemen nog meer met elkaar te delen. Oberhuber stelde voor om bedrijven zo veel mogelijk verantwoordelijk te maken voor de duurzaamheid van hun product: "Dan zie je het vanzelf veranderen." Dat kan nog weleens lastig worden, als we de studenten van de Fontys-minor Circulaire Economie mogen geloven. Hun pitches tijdens TEDx werden besloten met de slotsom dat 99,9 procent van de organisaties hier nog helemaal niet mee bezig is.

Circulair initiatief
Een beetje kort door de bocht - daar zijn het studenten voor - zo bleek later. Marc van den Broek, directeur bedrijven van Rabobank Eindhoven-Veldhoven en bij de TEDx aanwezig om inspiratie op te doen, onthulde dat er binnenkort in zijn regio een circulair initiatief start. Samen met MVO Nederland (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), TNO en KPMG wordt bij ondernemers bekeken waar verspilling voorkomt en waar circulariteit is in te bouwen: "We gokken op zo'n 25 tot 30 bedrijven, waarmee we een aantal ketens kunnen vormen om resultaten mee te boeken."

Van den Broek toonde zich ook kritisch op wat hij deze middag had gehoord. "Soms vind ik dat we teveel aan de achterkant zitten. Bijvoorbeeld als het gaat om overgebleven voedsel. We kunnen beter bekijken hoe het komt dat restaurants zo veel eten weggooien en dat supermarkten 's avonds een container kunnen vullen met niet verkochte spullen." Dat zit hem volgens de bankman niet alleen in gedrag en bewustwording, maar ook in kennis. "Dat de mensen die zo'n product uitkiezen ook weten hoeveel moeite het kost om het te maken."

Boekpresentatie
Deze TEDx werd medegeorganiseerd door studenten van de Fontys minor Vaardig in leiderschap. Na afloop ervan werd het boek 4’33” – Time for a Circular Economy gepresenteerd, uitgegeven door Fontys. Het is geschreven door het ‘collectief circulaire economie’, een samenwerking tussen auteurs van binnen en buiten de hogeschool. Doel van het boek is een nieuw licht te werpen op de benodigde transitie naar een circulaire economie. "Dat het niet alleen aanleiding geeft om hierover na te denken, maar ook om er vorm en inhoud aan te geven", zo luidde de wens van mede-auteur Nus Waleson, directeur van Fontys Hogeschool HRM en Psychologie.Het boek is verkrijgbaar via Bol.com. [Tim Durlinger]

Fontys maakte ook dit filmpje over de circulaire economie en het boek.

Foto's: Vincent van Brink