Alumnus produceert docu over spoorloze oud-studenten

Bijna 100.000 oud-studenten met een studieschuld verblijven in het buitenland. Circa 25.000 van hen zijn echter spoorloos verdwenen voor DUO. Producent en Fontys Journalistiek-alumnus Julian Klop ging naar deze oud-studenten op zoek voor de nieuwe documentaire ‘Niet Mijn Schuld’.

In mei vorig jaar las Klop in de krant dat ruim een kwart van oud-studenten met een studieschuld in het buitenland spoorloos is voor DUO. Zijn mond viel open van verbazing en vrijwel direct daarna ging hij samen met researcher Gaiwa Slooten en regisseur Annick Luijkx aan de slag om een pitchplan te schrijven.

"Het zit namelijk zo. Als je in het buitenland verblijft zonder dat je je studieschuld afbetaalt, kan DUO als vergaande maatregelen een paspoort intrekken en iemand op laten nemen in het opsporingsregister. Dat vond ik te bijzonder voor woorden en dat is precies waar onze documentaire op in gaat: de gevolgen van een dergelijke paspoortblokkade."

Zoektocht
In juli kreeg de producent een verlossend telefoontje van de NPO. “Ons plan werd uit ruim vijftig inzendingen gekozen en Omroep ZWART wilde hier graag aan meewerken.” Al snel werd het voor Klop en zijn team hoog tijd om op zoek te gaan naar oud-studenten met een studieschuld die hun verhaal wilden doen.

Dat bleek echter makkelijker gezegd dan gedaan. Maar na een aantal tegenslagen bood het platform X, het voormalige Twitter, de uitkomst. “We zochten naar mensen die over hun studieschuld praatten. Zo stuitten we op de 24-jarige Willemijn, woonachtig in Engeland met een studieschuld van ruim 90.000 euro. Zij staat symbool voor de huidige pechgeneratie.”

Verstrekkende gevolgen
Ook kwam Pascal in het vizier, een 34-jarige oud-student die al jaren in Argentinië verblijft. “Pascal is ernstig ziek en heeft medicijnen nodig, maar daar kan hij moeilijk aan komen omdat hij geen paspoort meer heeft.”

In ‘Niet Mijn Schuld’ vertellen beide oud-studenten over hun leven en de gevolgen van hun studieschuld. “We willen met deze documentaire dan ook het gesprek starten over de psychologische en sociaal-maatschappelijke gevolgen van een hoge studieschuld en een jonge doelgroep aan het denken zetten over het aangaan van een lening bij DUO.”

Impact maken
Volgens Klop sluiten veel studenten namelijk een lening bij DUO af zonder dat ze weten wat de consequenties zijn. “Dat neem ik ze allesbehalve kwalijk, maar daar moet wel iets in veranderen. Jonge studenten moeten zich inlezen wat betreft het aangaan van een lening. Willemijn zou als 18-jarige studente nooit zomaar 90.000 euro krijgen van de bank. Waarom kreeg ze het bij DUO dan wel? En als Pascal wist dat hij ooit zijn paspoort kwijt zou raken, zou hij ook nooit een lening zijn aangegaan.”

Bewustzijn creëren dus. Dat is waar ‘Niet Mijn Schuld’ om draait. En hoewel de documentaire van Klop vandaag pas in première gaat, is de eerste impact al gemaakt. “DUO heeft naar aanleiding van onze documentaire opnieuw naar de zaak van Pascal gekeken en besefte dat Pascal zich in een levensbedreigende situatie bevindt. Hij heeft inmiddels zijn paspoort terug en ook zijn studieschuld is op 0 gezet. Een kroon op ons werk.”