Alumnus Miriam Swaans: “Leer communiceren”

Het Fontys-verleden van Miriam Swaans is kort, maar galmt nog altijd na. “Ik weet zeker dat veel dingen die ik nu doe hun begin hadden bij hbo Bedrijfskader.”

Miriam Swaans (45) is ‘frontvrouw’ van tekstbureau Swaans in Tilburg, met in totaal tien medewerkers actief voor opdrachtgevers als Uitgeverij Zwijsen, Asito, CZ en Waterschap Aa en Maas. De ervaren tekstschrijfster is niet bang voor AI-concurrentie van bijvoorbeeld ChatGTP, dat in een paar tellen teksten genereert met een bedrieglijk ‘echte’ toon. “Ik geniet ervan om ermee te experimenteren. En soms denk ik dan bij een eenvoudige advertorial: holy crap, dat doe je beter dan ik.”

“Maar onze niche heeft ChatGTP niet in de vingers. Wij maken geen standaardtekstjes. Wij halen verhalen uit mensen en die vind je niet zomaar terug in computerdata.”

Plichtsgetrouw
Bij Fontys Economische Hogeschool Tilburg (nu: Fontys Economie en Communicatie in Eindhoven) volgt Miriam Swaans van 1998 tot 2000 de toenmalige opleiding hbo Bedrijfskader, tegenwoordig onderdeel van de studie Bedrijfsmanagement MKB. 

“Die studie bereidde je in brede zin voor op het ondernemerschap. Een vreemde eend, ook omdat de opleiding maar twee jaar duurde en ons klasje startte in januari.” Het curriculum is praktisch en generalistisch. “Van boekhouden tot hr en marketing. Veel dingen die ik nu doe hadden daar hun begin.”

Als student is ze zowel gefocust als relativerend. “Op de middelbare school was ik altijd het meisje dat precies deed wat gevraagd werd. Maar het plichtsgetrouwe weerhield me er niet van een leuke studententijd te hebben. Dat lag ook een beetje aan de sfeer bij Bedrijfskader. Veel klasgenoten waren elders afgehaakt en dachten: we zien wel…” Een klimaat overigens waarin ook creatieve bedrijfjes opkomen. “Sommige medestudenten handelden onder tafel met buitgemaakte toetsen.”

In die twee jaar drijft Swaans langzaam één kant op. “Ik merkte dat vakken als marketing en communicatie mij ook creatief uitdaagden. Sleutelen aan productlanceringen en communicatieplannen. Daar lag mijn hart.” Na Fontys volgt een studie Communicatie- en Informatiewetenschappen aan Tilburg University.

Haar carrière als tekstschrijfster begint klein, “met een laptop, telefoon en tweedehandsauto”. Nogal een verschil met wat Swaans – telg uit een ondernemersgezin – van huis uit gewend is. “Mijn vader en ooms hadden een internationaal transport- en logistiekbedrijf. Een deel daarvan, de verhuur van hoogwerkers, is inmiddels overgenomen door een neef en achterneef. Als tekstschrijver kun je gelukkig zonder zulke investeringen.”

Drang naar vrijheid
Echt ondernemer voelt ze zich pas als ze haar eerste medewerkers in dienst neemt. “Starten als zzp’er kwam denk ik voort uit mijn drang naar vrijheid. Zodra er personeel bij komt, verschuiven je verantwoordelijkheden.”

Wat vindt Swaans het fijnste aspect van haar werk? “Het begon ooit met schrijven, en dat was leuk. Maar nu put ik ook volop plezier uit de constatering dat collega’s hun creatieve talent inzetten voor onze klanten en onderling prettig samenwerken.” Zelf richt ze zich vooral op commercie en sales, en de strategische opstart van nieuwe projecten.

“Ik vind het geweldig om samen met een klant een project uit te zetten. Stel: je maakt een jaarverslag waarbij je verhalen van twintig verschillende mensen nodig hebt. Hoe creëer je de flow dat iedereen tijdig de gewenste output aanlevert? En vervolgens, dat die op ons bureau de ideale vorm krijgt? Het is fijn een klant achter te laten met het gevoel: het is geregeld.”

Buikpijn
“Doe vooral veel dingen. Ervaar, probeer…”, antwoordt ze op de vraag wat ze Fontys-studenten van nu wil meegeven. “Ook die dingen waarbij je ’s ochtends bij het opstaan buikpijn voelt omdat je ze zo spannend vindt.”

“Ik wil niet generaliseren, maar veel studenten stippelen nu al precies uit wat ze wel en niet willen. Mijn les: juist van dingen die niet leuk zijn, leer je. De drive om precies te gaan doen wat je wél zoekt, wordt dan alleen maar sterker.”

En, om helemaal in haar straatje te blijven: “Zorg ervoor dat je open en helder leert communiceren. Appen is het nu helemaal, maar je hebt juist zo veel aan telefoneren. Daarbij pik je veel beter op wat mensen willen en bedoelen. Bovendien: Je wordt steeds gedwongen direct op elkaar te reageren. Terwijl je een appje gewoon naast je neerlegt tot morgen.”

We leven toch al in een samenleving waarin we steeds meer op onszelf zijn. “Als je met elkaar praat, zie je ook de ander. Verbinding is een van de dingen die het leven leuk maken. Maar menselijk contact raakt in allerlei technische toepassingen weleens op de achtergrond. Goed communiceren en flexibel en invoelend op een ander reageren, is binnen elke loopbaan essentieel.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]