Afstuderen met een scriptie? Het kan ook anders, denken ze bij Communicatie

Afstuderen zonder scriptie? Dat hoeft geen enkel probleem te zijn op het hbo. Althans, daarvan is een aantal mensen binnen de Fontys-opleiding Communicatie in Eindhoven overtuigd.

Begin dit jaar startte een pilot met 24 studenten die het gehele afstudeerjaar zelf de regie hebben over hun afstuderen. Ze hebben geen vast verplicht onderwijsprogramma en hoeven geen scriptie te schrijven.

Studenten in de lead
“Onze studenten hebben allemaal hun eigen ambities en talenten”, stelt docent Communicatie Menno van Gaal. “Waarom moeten ze dan allemaal door dezelfde hoepel springen? Wij willen het traditionele afstudeerjaar opengooien en de studenten ‘in de lead’ van hun eigen leren zetten.”

De student heeft volgens Van Gaal maar één taak: laten zien dat hij of zij startbekwaam is en het bachelor-communicatiediploma verdient. “De lat is hierbij voor iedereen even hoog maar hoe je eroverheen springt, is aan jou.”

Bij deze nieuwe aanpak bepaalt de student dus zelf welke opdrachten hij uitvoert en bij welke opdrachtgevers. Van Gaal: “De ambities en kwaliteiten van de student zijn zodoende de belangrijkste uitgangspunten, niet een programma dat wij als opleiding van tevoren hebben vastgesteld.”

Zelfredzaamheid is vereiste
Amber en Dennis zijn twee van de 24 studenten die de sprong gewaagd hebben en aan de pilot meedoen. Beiden zijn positief over de nieuwe aanpak, maar een flinke dosis zelfredzaamheid is volgens Amber en Dennis zeker een vereiste.

Vooral de start vond Dennis (23) lastig, aangezien hij geheel zelfstandig op zoek moest naar zijn eigen opdrachten. “Maar als je er eenmaal in zit, is het wel fijn dat je zelf de regie in handen hebt.”  

Ook Amber (22) was al snel enthousiast over deze nieuwe manier van afstuderen: “Ik heb het idee dat je hier meer van leert dan van het schrijven van een scriptie. Vooral ook omdat je zelf eindverantwoordelijk bent voor alles.”  

Portfolio met producten
Het gehele studiejaar houden de studenten een portfolio bij waarin ze alle beroepsproducten – artikelen, reclamecampagnes en draaiboeken – opnemen en waarin ze hun ‘leren’ en ‘ontwikkeling’ beschrijven.

Dennis: “De keuzes die je gedurende het jaar maakt, moet je telkens onderbouwen om te laten zien dat je bekwaam bent op de zes deelgebieden waarmee een communicatieprofessional te maken krijgt.”  

Echt onderdeel van werkveld
“De studenten staan bij deze nieuwe aanpak echt met hun voeten in de modder van het werkveld”, stelt Van Gaal. “Tegelijkertijd tonen ze via de strategische opdracht aan dat ze complexe vraagstukken kunnen oppakken.”

Volgens Van Gaal wordt de positie van de studenten bij de opdrachtgevers door de nieuwe aanpak anders. “Ze werken niet langer solistisch aan een scriptie binnen één afdeling van het bedrijf, maar zijn echt meewerkende stagiairs. Dat vergroot ook hun kans om na het afstuderen te worden aangenomen.”

Portfolio klaar in juni 
De 24 studenten leveren in juni hun portfolio in met de opdrachten en projecten die ze hebben uitgevoerd. Tijdens een eindgesprek legt de student uit hoe deze de projecten heeft aangepakt, welke theorieën en literatuur gebruikt zijn en welke stappen zijn ondernomen, ook bij ondervonden problemen.

In februari besluit de hogeschool wat er na de pilot gaat gebeuren. Van Gaal heeft er goede hoop op dat de nieuwe vorm van afstuderen mogelijk wordt, ook bij andere Fontys-instituten. [Erwin Blatter]