Al dansend improviseren in de pauze

Ondanks een leeftijdsverschil van veertig jaar hebben dansstudente Clara Schönig en pianist Tom Meijer een speciale klik. Op zaterdagmiddagen treffen de twee elkaar in een lege dansstudio bij Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg. 

Meijer (65) zet zich achter de piano en Schönig posteert zich ergens in de ruimte. Als ook de camera draait, duiken ze in het diepe van de improvisatie. 

Beiden hebben een zwak voor de vrijheid van die vorm. “Dansimprovisatie betekent loslaten en kijken wat er dan gebeurt”, zegt Tom Meijer, die ooit concertpianist wilde worden maar het letterlijk reproduceren van noten uiteindelijk maar saai vond. “Ik wil liever produceren. Wat er ontstaat zonder partituur vind ik interessanter.” Naast pianist noemt hij zichzelf ‘instant composer’. 

Gedachten uitschakelen
Dat loslaten is lastiger dan je denkt: “Inmiddels heb ik het vertrouwen om het vrij te laten en de klanken te laten stromen. Dat is óók een kwestie van ervaring. Daarom vind ik het zo knap dat Clara, ondanks haar jeugdige leeftijd, hierin al zo ver is.” 

“Het is zaak al je gedachten uit te schakelen”, zegt de Duitse. “Gewoon niet nadenken, maar naar jezelf luisteren en puur voelen.” 

Je zou denken dat Clara - als derdejaars aan de docentenopleiding dans - ‘vormvaster’ moet zijn, en vooral getraind wordt in het vaste stramien van techniekoefeningen: “Ja, maar ook op onze Academie voor Danseducatie wordt veel geïmproviseerd. Vrije dans is één van de drie aandachtsgebieden binnen de opleiding.” 

Keulen en Tilburg 
Tom en Clara ontmoetten elkaar zes jaar terug bij het Zentrum für Zeitgenössischen Tanz in Keulen. Meijer: “Ook daar werk ik als balletbegeleider. Clara deed de vooropleiding dans. Toen ze eenmaal werd aangenomen bij Fontys, kwamen we elkaar in Tilburg dus weer tegen.” 

Daar begonnen ze, tijdens een lange pauze van Meijer op de zaterdag, met hun improvisaties. Het is moeilijk om te expliciteren waaruit hun klik bestaat. “Clara voelt uitstekend aan wat ik doe. Als ik een opening biedt met mijn muziek, ruimte creëer, reageert ze daar onmiddellijk op.” [Tekst gaat verder onder de foto] 

Kudde schapen 
Omdat het maken van video’s een hobby is van Meijer, kwam op een goed moment ook de camera erbij. “Inmiddels zijn er stapels ruw materiaal”, vertelt Meijer. “We zijn bezig om daaruit een dansfilm samen te stellen van zo’n twintig minuten.” 

Daarvoor maakt het duo ook opnamen buiten het gebouw van FHK, bijvoorbeeld aan zee en in de Drunense Duinen. “Dan zie je weer het spontane karakter van improvisatie”, zegt Clara. “Zo kwam ik laatst al dansend midden in een kudde schapen terecht.” 

Wellicht vormt die film ook een voorlopig afscheid. “Ik ga volgend jaar met pensioen”, zegt Meijer. “Clara studeert dan af. Samen staan we dus ook voor een einde, en een begin.” 

Wat daar tussenin zit, een instant-choreografie zo maar op een zaterdagmiddag bij FHK, is in elk geval tijdloos. [Frank van den Nieuwenhuijzen]