Groepsopdrachten: gruwel of godsgeschenk?

Groepswerk en het hbo zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Iedere hbo’er klaagt er weleens over, want bij alle studies komen groepsopdrachten voorbij. Het idee erachter is om te leren samenwerken. Dat moet je immers later in de praktijk ook doen. De vraag is alleen: zijn de studenten er ook zo blij mee?

Een studie die veel gebruik maakt van verschillende groepsopdrachten is International Business in Eindhoven. Eerstejaars gaan er meteen mee aan de slag. Lorenzo, Hendrik en Liam zijn daar positief over. “We moeten samen naar een doel streven, dat maakt het juist leuk”, vertelt Hendrik.

“Als meerdere mensen hun mening geven, krijg je vaak een beter idee. In je eentje kun je niet alles, iedereen heeft zijn sterke kwaliteiten”, licht Lorenzo toe. “Als je een goed team hebt, kun je veel bereiken.”

Jessie en Channon, eerstejaars International Business studenten, staan iets minder positief tegenover groepswerk. “Enerzijds is het fijn om samen te werken, aan de andere kant doe ik graag alles zelf”, vertelt Jessie. “Je verwacht van een ander dat hij zijn werk doet en als dat niet gebeurt is het heel irritant.”

Samengestelde teams
Bij Fontys ICT wordt ook veel samengewerkt. Studenten van verschillende ict-richtingen maken samen een eindproduct. Op die manier komen ict’ers met een media-, infrastructuur- of software-richting bij elkaar om samen een mooi resultaat te behalen.

Derdejaars Davey Hurkmans vindt het tof om zo te werken. “Bij ons is het logisch om in groepjes te werken. Want of je nou mediadesign, software of infrastructuur volgt, je werkt later ook altijd in samengestelde teams.”

Maar ook daar ligt soms de irritatie op de loer. “Tuurlijk is het ene groepje lastiger dan het andere, soms klikt het gewoon niet. Maar ik heb nooit hele slechte ervaringen gehad. Begeleiders zijn altijd goed aanspreekbaar en andere docenten kun je ook vragen stellen.”

Innovatief onderwijs
De docenten zetten het groepswerk niet voor niets in, vertelt pabodocent Annemarie van den Broek. Vanuit het  innovatienetwerk van Fontys is zij bezig met vernieuwende onderwijsmodellen. Ook het groepswerk is daar onderdeel van.

“Derdejaars pabostudenten krijgen bij Fontys challenges voorgelegd. Dit betekent dat ze met een vraagstuk uit het werkveld aan de slag gaan. Als groep bedenken ze hiervoor een oplossing”, vertelt ze.

De groepen worden echter niet zomaar samengesteld. “Hier gaat een talent-test aan vooraf om zo inzichtelijk te krijgen wat voor persoon iemand is en welke rol hij het beste op zich kan nemen”, legt de docent uit. “Deze methodiek heet design thinking.”

Eenzijdige focus op talent
Op de vraag of studenten zich niet te eenzijdig op hun talent focussen, antwoordt Van den Broek: “Iedere student snapt dat je moet leren, maar bij een verantwoordelijke taak is het handig als die gebaseerd is op je talent.”

“Maar alle kwaliteiten worden in de basis ontwikkeld, dat gebeurt gewoon. In groepsverband leren studenten van elkaar. Dit is een invalshoek die het traditionele onderwijs niet gewend is.”

Genoeg kennis?
Of de studenten genoeg leren van groepsopdrachten? “Dat zit hem ook in de challenge of opdracht die wij de studenten voorleggen. Wij stellen vraagstukken op waarop nog geen antwoord is. Soms zijn er wel vijftien verschillende mogelijkheden."

Met name de openheid en complexiteit van het vraagstuk, zorgt er volgens Van den Broek voor dat studenten zich verder ontwikkelen. "In traditionele vraagstukken is het vaak: doe dit of doe dat. Zo werken wij niet.”

Van den Broek merkt dat studenten zelf naar experts toestappen als ze ergens hulp bij nodig hebben. “Als ik zie dat ze het helemaal zelf regelen, geeft dat echt voldoening.”

Het eindresultaat
Het komt zeker weleens voor dat studenten liever een project alleen op pakken, in plaats van in groepsverband. “Ik probeer dan het gesprek met ze aan te gaan. Ik wil ze de meerwaarde laten zien van een groepsopdracht. Het werkveld vraagt niet om mensen die continu in hun eentje dingen uitvinden. Er wordt gevraagd om mensen die goed samenwerken”, zegt van den Broek.

“We focussen meer op het proces dan op het uiteindelijke resultaat. Dat werkt  beter. Bij een goed proces krijg je vaak een beter eindresultaat.” [Lilian Lauwerijssen]